Tài sản của người làm báo chính là những chuyến đi khắp mọi miền Tổ quốc

Đêm “săn cát tặc”

“Cát tặc” thời điểm này hoành hành dữ dội ở đoạn sông Hồng chạy qua địa bàn các huyện Phúc Thọ, Sơn Tây, Ba Vì... khiến cuộc sống người dân bị đảo lộn. Tài nguyên cát bị khai thác trái phép, người dân sống trong cảnh âu lo, bức xúc. Được sự chỉ đạo của lãnh đạo cơ quan, chúng tôi vào cuộc.

Phải rất khó khăn cả nhóm mới liên hệ được với một chủ tàu hàng để tiếp cận với các thuyền khai thác cát trái phép. 19g một tối mùa hè, chiếc thuyền máy nhỏ đón chúng tôi từ một điểm đã hẹn trước thuộc địa phận huyện Ba Vì. Thêm 10 phút nữa thuyền mới cập vào mạn tàu hàng, đây chính là con tàu sẽ đồng hành suốt đêm nay với chúng tôi.

Để đám “ăng ten” không phát hiện hay nghi ngờ, cả ngày tàu phải neo đậu tại một bến thuộc tỉnh Phú Thọ, tối đến mới xuất phát. Thủy thủ đoàn gồm 3 người, từng va vấp với cánh “cát tặc” tại các địa phương nên vào việc rất nhanh. Sau khi cho tàu xuôi qua Sơn Tây, về đến địa bàn huyện Phúc Thọ, thuyền trưởng quyết định cho tàu neo tại một bến ở đây. Cùng lúc này, thông tin của người dân báo về, đêm nay chắc chắn nhiều thuyền sẽ khai thác cát ở địa bàn Sơn Tây.

Hơn một tiếng trước, đứng trên bờ nhìn xuống lòng sông, tôi chỉ thấy một màu đen như nhung, tiếng sóng vỗ ì oạp vào thân đê tạo cảm giác rờn rợn, lành lạnh. Thật lạ, đứng trên tàu, màn đêm đen như biến mất, mặt sông sáng lấp lánh hệt được ánh trăng soi rọi cho dù trên trời không hề có trăng. Như hiểu sự ngạc nhiên của tôi, anh Thuyên, thuyền trưởng tàu giải thích, thứ ánh sáng ấy chính là bóng nước. Đây là lý do vì sao tàu thuyền ngược xuôi qua lại không hề phải bật đèn pha mà vẫn thấy, vẫn tránh được nhau. Cùng lắm, các tàu chỉ nháy đèn pha ra hiệu để xác định vị trí của nhau.

Không còn sự hồi hộp khi ít phút nữa sẽ giáp mặt “cát tặc”. Trước đó, những “đặc tình” đáng tin từng cảnh báo, một số nhóm chuyên bảo kê, thu phí các tàu khai thác cát trên đoạn đường thủy cũng tham gia khai thác cát. Tất cả giờ đây chỉ là sự háo hức, lãng mạn của những kẻ lần đầu tiên khám phá dòng sông về đêm. Dòng nước chảy xiết đang luồn dưới đáy cũng chẳng làm cho con tàu đồ sộ lắc lư. Trên tàu, giống như một gia đình thu nhỏ, có gường ngủ, tủ lạnh, bếp, ti vi. Gió sông mát lạnh và khá mạnh vẫn không thể xua được lũ muỗi đói, háo mồi từ trên bờ lao xuống tấn công những kẻ lạ mặt đang có mặt tại địa bàn của chúng.

23g, điện thoại báo về, các tàu cát đang hoạt động mạn Sơn Tây. Tàu nhổ neo, ít phút sau chúng tôi đã lọt thỏm giữa 6 tàu đang nổ hết công suất máy để hút cát. Có tàu, sau khi hút đầy các khoang chứa cát liền hướng thẳng vào một bãi cạnh đó cập bến.

Đáng buồn, nơi cát tặc hoành hành chỉ cách Đội CSGT đường thủy số 1 không xa. Ngay sau khi PL&XH có loạt bài: “Sông Hồng không yên”, Chủ tịch UBND TP Hà Nội và Giám đốc Công an TP Hà Nội có văn bản yêu cầu các cấp vào cuộc xác minh.

Trong cái nóng oi bức của huyện Tân Kỳ, Nghệ An, tác giả đang cho hai bàn tay vào thân đập, chứng minh những vết nứt dọc thân đập không hề nhỏ. Ảnh: C.D.

Nóng Tân Kỳ, voi Đắk Lắk

Mùa hè năm 2018, thông tin từ các phương tiện truyền thông cho thấy huyện Tân Kỳ, Nghệ An do ảnh hưởng của gió Lào nên nóng kinh khủng, nhiệt độ bao giờ cũng cao hơn Hà Nội ít nhất 3 oC. Lúc đó, tôi thầm mong sẽ có lần được thưởng thức cái nóng xứ Nghệ. Ước sao được vậy, mùa hè năm 2020, nhận được đơn tố cáo của người dân về một công trình cầu tràn ở huyện Tân Kỳ chưa đưa vào sử dụng đã xuống cấp. Báo cáo nhanh với lãnh đạo cơ quan, chúng tôi lên đường.

Cây cầu như phản ánh của người dân có tên cầu Tràn, xã Nghĩa Dũng, Tân Kỳ. Đây là công trình đầu tư nhiều tỷ đồng với mục đích chế ngự lũ, đảm bảo giao thông đi lại cho người dân, cho các hoạt động của Cụm công nghiệp xã Nghĩa Dũng nhưng lại gục đổ trước mưa lũ. Chạy dọc dưới chân nó là sự xuống cấp tệ hại.

Nóng Tân Kỳ không hổ danh lời đồn, 10g mà nhiệt độ lên tới 39 oC, chưa kể cái nóng ngùn ngụt hất lên từ bê tông của cầu Tràn. Nắng rát lưng, tôi và đồng nghiệp thận trọng đi trên những khối bê tông rộng từ nửa mét tới ba, bốn mét bị vỡ toác, nằm gối lên nhau. Thậm chí, có khối bê tông còn bị vỡ và văng khỏi chân đập đến cả mét. Nhiều vết nứt chạy theo thân và chân đập, nhỏ có thể đút vừa hai bàn tay người lớn, còn to hơn, một người lớn có thể chui ra, vào mà không hề gặp khó khăn. Bê tông bị vỡ, thủng nhiều chỗ, để lộ ra lớp sắt đan hoen gỉ.

Đầu giờ chiều, nóng ở đây lên tới đỉnh điểm, cả thị trấn Tân Kỳ rất hiếm người qua lại, ngồi uống nước ở một quán ven đường, chủ nhà hướng quạt về phía khách nhưng gió quạt chỉ có tác dụng hút thêm hơi nóng vào người.

Sau khi PL&XH có loạt bài phản ánh, Huyện ủy và UBND huyện Tân Kỳ đã thành lập đoàn thanh tra xác minh sự việc, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan.

Duyên làm nghề còn giúp tôi đặt chân tới nhiều địa danh của Tổ quốc, từ cao nguyên đá Hà Giang cho tới đảo tiền tiêu Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, rồi dọc dải đất Tây Nguyên. Xúc động nhất là lần đứng tại cột mốc Ngã ba Đông dương, giáp 3 nước Việt- Lào- Campuchia nơi tiếng gà cất lên cả 3 nước đều nghe rõ. Không quên được chuyến công tác tại Đồn biên phòng Sê rê pốk, tỉnh Đắk Lắk.

Từ bìa rừng vào đến đồn cũng ngót nghét vài chục cây số, không bóng người. Thứ duy nhất đánh dấu có sự tồn tại của con người là những tấm biển đề: “Vành đai biên giới”. Bên nước ta, đi mải miết, thỉnh thoảng mới gặp chòi nhỏ của người dân tộc dựng lên để trông hoa màu. Còn bên nước bạn Campuchia, theo giới thiệu của các chiến sĩ biên phòng, từ cột mốc biên giới phải đi thêm 70km nữa mới gặp nhà dân.

Thấy khách đến, anh em biên phòng mừng lắm, kể chúng tôi nghe chuyện vào mùa khô, hễ có cháy rừng là các loại thú như rắn, trâu rừng, voi… rầm rập chạy đi tránh lửa. Con sông Sê rê pốk huyền thoại chỉ chảy ngược là nơi sinh sống của cá Anh vũ. Cá ở đây to hơn cá ở ngã ba sông Hồng vì sông chảy qua đây thuộc biên giới, cấm dân thường đánh bắt nên cá nhiều và to.

Cuộc vui nào cũng có lúc phải chia tay. Lại men theo con đường đất nhiều ổ voi, chúng tôi ra về. Xe chạy được gần chục cây số, cả đoàn thấy hai bên đường nhiều cây đổ rạp, thêm một đoạn nữa, những thân cây to bằng bắp đùi đổ chắn ngang đường. Điều này cho thấy đây là dấu vết đàn voi rừng vừa ngang qua. Các thành viên trên xe xuống làm công tác dọn dẹp hậu quả của bầy thú siêu to, siêu khổng lồ này.

Chỉ đến khi xe về tới nơi tập kết, đồng chí Đại úy biên phòng đi cùng mới thở phào nhẹ nhõm, nói thật, đoàn voi làm đổ cây vừa rồi rất hung dữ, lúc ở bên ta, lúc ở Campuchia, mấy tuần trước chúng còn tấn công người. Chỉ cần đi sớm thêm khoảng 30 phút nữa là gặp chúng, lúc đó chẳng biết hậu quả sẽ ra sao.

Khắc Hạnh