Lấy tiền cướp được trả nợ: người nhận tiền có bị xử lý?

Đối tượng Nguyễn Văn Báo khi bị bắt giữ. Ảnh: CACC

Cướp ngân hàng rồi dùng một phần tiền để trả nợ

Ngày 31/5, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Báo (SN 1992, quê Nghệ An) để điều tra về hành vi cướp tài sản xảy ra tại Phòng giao dịch Phương Đông – Ngân hàng BIDV chi nhánh Tây Nam Quảng Ninh (TP Uông Bí).

Trước đó, vào khoảng 17h, ngày 29/5/2025, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Quảng Ninh tiếp nhận thông tin trước đó ít phút, tại một phòng giao dịch của một ngân hàng ở Uông Bí bị 1 đối tượng nam giới cầm dao đe doạ nhân viên ngân hàng cướp đi số tiền 417.000.000 đồng rồi tẩu thoát.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh đã khẩn trương xác lập chuyên án, huy động tối đa lực lượng tổ chức khám nghiệm hiện trường... và xác định nghi phạm là Nguyễn Văn Báo hiện làm công nhân tại Quảng Ninh. Đến 16h15 ngày 30/5, lực lượng chức năng đã bắt giữ được Báo khi đối tượng đang lẩn trốn tại khu vực hồ Yên Trung, phường Phương Đông, TP Uông Bí.

Tại cơ quan công an, đối tượng Báo khai nhận do thiếu tiền tiêu xài nên nảy sinh ý định cướp. Trước khi gây án, y mượn xe máy, tháo biển số, thay quần áo, chuẩn bị dao, đồ hóa trang rồi chờ cơ hội đột nhập ngân hàng. Sau khi cướp tiền, Báo thay đồ, lắp biển số và trả xe về công ty, sau đó quay về phòng ngủ.

Đến tối, y lấy tiền đi trả nợ, nạp vào tài khoản và ăn chơi với bạn. Số tiền còn lại được Báo cất giấu ở nhiều nơi khác nhau trên địa bàn TP Uông Bí. Lực lượng công an đã thu giữ được 368.400.000 đồng trong tổng số tiền bị cướp. Hiện Phòng Cảnh sát hình sự đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Báo và tiếp tục điều tra, làm rõ vụ án.

Người nhận tiền của đối tượng cướp tài sản phải hoàn trả

Hành vi của Nguyễn Văn Báo là đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự và an toàn xã hội. Việc đối tượng sử dụng phương tiện, công cụ, thời gian và kế hoạch tẩu thoát đều được chuẩn bị kỹ lưỡng, cho thấy đây là hành vi phạm tội có tính toán, mang tính chất liều lĩnh và côn đồ, coi thường pháp luật.

Với tình tiết nghiêm trọng như trên, hành vi của Báo có dấu hiệu phạm vào tội "Cướp tài sản" theo quy định tại khoản 3 Điều 168 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt từ 12 năm đến 20 năm tù. Theo lời khai của đối tượng Báo, số tiền 417 triệu đồng cướp được đã bị dùng một phần để trả nợ, một phần dùng để ăn chơi và phần còn lại cất giấu tại nhiều nơi để sử dụng dần.

Vậy trong trường hợp này, “chủ nợ” có bị xử lý hay không, theo luật sư Đỗ Thị Thanh Nhàn, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, vay nợ lẫn nhau được coi là một giao dịch dân sự, được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự. Điều 123 Bộ luật Dân sự quy định, giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội. Cụ thể, giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu; điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định; đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.

Theo quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự, số tiền Báo cướp được được xác định là vật chứng trong vụ án. Cụ thể, theo Điều 89 Bộ luật này quy định: vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.

Căn cứ theo Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự, khi cơ quan tiến hành tố tụng thu hồi được số tiền này, họ phải hoàn trả lại cho bị hại, trong vụ án này, Ngân hàng BIDV có quyền quản lý, chiếm hữu và sử dụng số tiền đó.

Như vậy, những người đã nhận tiền từ Báo sẽ có nghĩa vụ nộp lại tiền cho cơ quan điều tra để phục vụ việc thu hồi, hoàn trả cho ngân hàng. Trong trường hợp cố tình không hoàn trả, có thể bị truy cứu hình sự.

Cụ thể, đối với những cá nhân đã nhận tiền từ Nguyễn Văn Báo, dù là để thanh toán nợ nần hay nhận làm quà biếu, nếu họ biết rõ rằng khoản tiền đó có được từ hành vi phạm pháp, thì có thể bị xử lý hình sự về tội "Chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có" theo Điều 323 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Cụ thể, người nào chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Phạm tội thuộc các trường hợp có tổ chức; có tính chất chuyên nghiệp; tài sản, vật phạm pháp trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; thu lợi bất chính từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng; tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.

Phạm tội thuộc các trường hợp: tài sản, vật phạm pháp trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng; thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng thì bị phạt tù từ 7 năm đến 10 năm.

Phạm tội thuộc các trường hợp: tài sản, vật phạm pháp trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên; thu lợi bất chính 300.000.000 đồng trở lên thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Bắt kẻ liều lĩnh vờ mua vàng rồi cướp giật lúc giữa trưa Ngày 28/5, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Nam Định cho biết đang tạm giữ Cồ Huy Lợi, SN 1994, trú tại xã ...

Gã thanh niên uy hiếp bà chủ quán tạp hóa thực hiện ý đồ xấu Ngày 3/6, Công an TP Huế cho biết đơn vị đã làm rõ đối tượng có hành vi cướp tài sản của một người dân ...

Minh Dương