Sự đồng thuận của toàn dân và những đề xuất quan trọng

Giao diện màn hình đóng góp ý kiến sửa đổi Hiến pháp trên ứng dụng VneID. Ảnh: TTXVN

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã thay mặt Chính phủ, trình Báo cáo Tổng hợp kết quả lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 lên Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Quá trình lấy ý kiến: dân chủ, khoa học và đột phá công nghệ

Theo đánh giá của Chính phủ, việc tổ chức lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết đã được các Bộ, ngành, địa phương triển khai một cách nghiêm túc, công khai, dân chủ, khoa học và đúng tiến độ. Công tác này bám sát Kế hoạch 05/KH-UBDTSĐBSHP của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 của Chính phủ, cũng như các văn bản chỉ đạo của các cơ quan có thẩm quyền. Đặc biệt, quá trình này luôn tuân thủ nghiêm túc sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, đảm bảo sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, đề cao trách nhiệm người đứng đầu và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức.

Sự phong phú và đa dạng của các hình thức lấy ý kiến là một trong những yếu tố then chốt tạo nên thành công của chiến dịch. Các phương pháp truyền thống như tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm đã được triển khai rộng khắp. Bên cạnh đó, việc thiết lập các địa chỉ cụ thể để tiếp nhận ý kiến đóng góp đã mở rộng kênh tiếp cận, giúp mọi người dân dễ dàng bày tỏ quan điểm của mình. Nhiều cơ quan, đơn vị còn chủ động xây dựng chuyên đề góp ý chuyên sâu về các nội dung liên quan trong dự thảo Nghị quyết, đảm bảo chất lượng và chiều sâu của các ý kiến.

Điểm nhấn đặc biệt trong quá trình này là sự xuất hiện của những cách làm hay, sáng tạo từ các địa phương. Một số nơi đã xây dựng chuyên mục trực tuyến, cho phép người dân góp ý qua Google Form và hộp thư điện tử. Thậm chí, việc xây dựng phiếu lấy ý kiến cho đoàn viên, hội viên và cả những người dân đến liên hệ giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận "một cửa" đã thể hiện sự linh hoạt và nỗ lực tối đa để tiếp cận mọi đối tượng. Hàng nghìn hội nghị, hội thảo, tọa đàm đã được tổ chức để lắng nghe ý kiến từ các đối tượng thuộc phạm vi quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học, tạo ra một không khí thảo luận sôi nổi và xây dựng.

Đặc biệt, việc lấy ý kiến thông qua ứng dụng VNeID là một bước đột phá quan trọng. Công nghệ này không chỉ tạo thuận lợi chưa từng có cho người dân tham gia đóng góp ý kiến mà còn đảm bảo tính minh bạch, dân chủ, toàn diện và thực chất. VNeID đã giúp huy động trí tuệ, tâm huyết của các tầng lớp nhân dân, các tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, đồng thời rút ngắn đáng kể thời gian lấy ý kiến cũng như tổng hợp ý kiến Nhân dân về dự thảo Nghị quyết. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy Việt Nam đang ngày càng ứng dụng công nghệ vào các hoạt động quản lý Nhà nước để nâng cao hiệu quả và tính dân chủ.

Tiếp thu và chỉnh lý: thể hiện tinh thần cầu thị và xây dựng

Trên cơ sở tổng hợp kết quả lấy ý kiến của Nhân dân, các ngành, các cấp, Chính phủ đã đề xuất việc tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết một cách cụ thể, chi tiết. Các đề xuất này thể hiện sự lắng nghe, phân tích kỹ lưỡng và tinh thần xây dựng, nhằm hoàn thiện bản Hiến pháp để phù hợp hơn với thực tiễn phát triển của đất nước và nguyện vọng của Nhân dân.

Về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội (sửa đổi, bổ sung Điều 9 Hiến pháp năm 2013): đa số ý kiến góp ý nhất trí với dự thảo Nghị quyết về việc quy định Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Chính phủ hoàn toàn đồng thuận với quan điểm này, đồng thời nhấn mạnh đây cũng là ý kiến thống nhất của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Về Công đoàn Việt Nam (sửa đổi, bổ sung Điều 10 Hiến pháp năm 2013): Chính phủ cơ bản nhất trí với nội dung sửa đổi Điều 10 Hiến pháp tại dự thảo Nghị quyết, theo đó Công đoàn Việt Nam sẽ được xác định là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Về quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh của các tổ chức chính trị-xã hội (sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 84 Hiến pháp năm 2013): đây là một điểm được nhiều Bộ, ngành, địa phương quan tâm. Chính phủ đồng thuận rằng việc trình dự án luật, dự án pháp lệnh thể hiện quyền dân chủ của các tổ chức chính trị - xã hội nên cần được mở rộng. Do đó, Chính phủ đề nghị quy định cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Điều này sẽ thay thế cụm từ "cơ quan Trung ương của các tổ chức thành viên của Mặt trận" tại khoản 1 Điều 84 Hiến pháp 2013 hiện hành.

Về tổ chức đơn vị hành chính (sửa đổi, bổ sung Điều 110 Hiến pháp năm 2013): Chính phủ nhất trí với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 Hiến pháp tại dự thảo Nghị quyết nhằm thể chế hóa chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 60-NQ/TW. Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là Chính phủ đề nghị giữ nguyên quy định tại khoản 2 Điều 110 Hiến pháp 2013 về "Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định". Điều này nhằm đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, tạo cơ sở để người dân được thảo luận công khai, dân chủ những nội dung quan trọng liên quan trực tiếp đến đời sống của họ.

Về chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung các Điều 111, 112, 114 của Hiến pháp năm 2013): Chính phủ thống nhất sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định tổ chức chính quyền địa phương gồm Hội đồng Nhân dân (HĐND) và Ủy ban Nhân dân (UBND). Điều quan trọng là sẽ không sử dụng thuật ngữ "cấp chính quyền địa phương" để thể hiện tính thống nhất về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, tránh gây nhầm lẫn và tạo ra các cách hiểu khác nhau. Đồng thời, sẽ rà soát, chỉnh lý một số quy định để phù hợp với mô hình tổ chức của hệ thống chính trị sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn.

Về quyền chất vấn Chánh án Tòa án Nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân (sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 115 Hiến pháp năm 2013): sau khi tổng hợp ý kiến, Chính phủ đề nghị giữ nguyên như quy định tại khoản 2 Điều 115 Hiến pháp 2013 hiện hành, cụ thể là "Đại biểu HĐND có quyền chất vấn Chủ tịch UBND, các thành viên khác của UBND, Chánh án Tòa án Nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân và Thủ trưởng cơ quan thuộc UBND…". Quy định này được cho là sẽ đảm bảo quyền giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật ở địa phương, bao gồm giám sát hoạt động của Tòa án Nhân dân, Viện Kiểm sát Nhân dân, góp phần tăng cường tính minh bạch, dân chủ trong hoạt động của bộ máy Nhà nước. Nhiều ý kiến cũng đề nghị tiếp tục duy trì cơ chế này và điều chỉnh theo hướng quy định đại biểu HĐND cấp tỉnh có quyền chất vấn Chánh án Tòa án Nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân cấp tỉnh và cấp khu vực.

Chính phủ cũng nhất trí xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là từ ngày 1/7/2025 nhằm tạo cơ sở hiến định thực hiện các chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 60-NQ/TW. Đồng thời, nhất trí quy định tuyên bố việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện đang có hiện nay trên phạm vi cả nước.

	Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là một công việc rất hệ trọng, rất thiêng liêng
	Triển khai lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013
	Hiến pháp sửa đổi là đảm bảo chính trị -pháp lý vững chắc

Mây Hạ