Việt Nam thử nghiệm mô hình Education 5.0 với AI, blockchain, thực tế ảo vào lớp học

Giáo viên và học sinh thực hiện tiết dạy tại phòng học thông minh. Ảnh: anhp.vn

Tại TP Hà Nội, đã có 5 trường (mầm non, tiểu học, trung học) tham gia thí điểm mô hình lớp học “smart education” tích hợp AI từ tháng 10/2024, hỗ trợ chuyển bài giảng thành tài liệu số, giúp học sinh truy cập lại nội dung sau tiết học. Hệ thống được phát triển bởi công ty công nghệ giáo dục Smart Education Technology (SET).

Điểm nổi bật là: AI hỗ trợ chuyển bài giảng trên lớp thành tài liệu số hóa, giúp học sinh có thể truy cập và ôn lại kiến thức bất kỳ lúc nào sau giờ học. Học sinh có thể sử dụng các thiết bị cá nhân để theo dõi bài học qua nền tảng học tập thông minh. Giáo viên được hỗ trợ trong công tác đánh giá năng lực học sinh, theo dõi tiến độ và điều chỉnh nội dung bài học linh hoạt hơn.

Tại Hạ Long (Quảng Ninh), mô hình trường học thông minh đang được đẩy mạnh với việc tích hợp AI, Internet vạn vật (IoT), blockchain và dữ liệu lớn vào quy trình dạy – học và quản lý giáo dục. Từ cấp mầm non đến trung học, hệ thống này cho phép quản lý toàn diện hồ sơ học sinh, điểm số, hành vi và quá trình học tập. Đây là một bước chuyển mạnh mẽ từ mô hình giáo dục truyền thống sang một nền giáo dục số, thích ứng nhanh với yêu cầu của thời đại mới.

Tại TP Hồ Chí Minh, nhiều cơ sở giáo dục và tổ chức đào tạo như EMG Education đang phối hợp cùng các tổ chức quốc tế để thử nghiệm lớp học sử dụng thực tế ảo và metaverse. Học sinh được trải nghiệm phòng thí nghiệm ảo, tham quan các danh lam thắng cảnh qua thiết bị VR, hoặc học kỹ năng mềm qua môi trường số mô phỏng. Những lớp học này không chỉ gia tăng tính tương tác mà còn giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách trực quan và sinh động.

Trong hệ sinh thái Education 5.0, trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò quan trọng trong cá nhân hóa lộ trình học tập. Nhiều nền tảng như VioEdu (FPT), OLM đã tích hợp công nghệ AI để đề xuất nội dung học phù hợp với từng học sinh dựa trên năng lực và tốc độ tiếp thu. Đồng thời, AI cũng hỗ trợ giáo viên trong việc chấm bài, phân tích biểu hiện lớp học qua camera thông minh, từ đó đưa ra các điều chỉnh phù hợp với từng nhóm học sinh.

Trong khi đó, công nghệ blockchain giúp minh bạch hóa việc lưu trữ điểm số, xác thực văn bằng và quá trình học tập. Trong bối cảnh bằng cấp giả là một vấn đề nóng trong lĩnh vực giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo (MOET Việt Nam) lựa chọn ứng dụng blockchain để phát triển hệ thống lưu trữ chứng chỉ quy mô lớn và giải quyết vấn đề bằng cấp giả mạo. Với kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực phát triển ứng dụng Blockchain, đơn vị Sotatek đã đảm nhận trách nhiệm quy hoạch, thiết kế, phát triển và triển khai hệ thống này. Hệ thống mang lại khả năng quản lý, xác minh và sử dụng thông tin từ các bằng cấp một cách hiệu quả, đồng thời giúp tiết kiệm chi phí hành chính và cung cấp khả năng quản lý chặt chẽ, giảm thiểu và loại bỏ tình trạng làm giả bằng cấp trong tương lai.

Các học sinh được trải nghiệm, khám phá không gian thực tế ảo bằng kính 3D. Ảnh: anhp.vn

Dù nhiều tiềm năng, việc triển khai Education 5.0 tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Đầu tiên là vấn đề hạ tầng công nghệ – nhiều trường học chưa đủ điều kiện về thiết bị, mạng lưới và ngân sách để đầu tư công nghệ cao như kính VR hay hệ thống AI. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực công nghệ trong giáo dục còn hạn chế, đặc biệt là ở cấp phổ thông và vùng sâu, vùng xa.

Một thách thức khác đến từ việc đào tạo và tái đào tạo giáo viên. Nhiều giáo viên chưa quen với các phương pháp giảng dạy tích hợp công nghệ mới, hoặc gặp khó khăn trong vận hành các nền tảng số. Đồng thời, hành lang pháp lý cho việc áp dụng blockchain, AI và lưu trữ dữ liệu học sinh cũng cần được hoàn thiện để đảm bảo an toàn, bảo mật và minh bạch.

Tuy vậy, nhiều chuyên gia giáo dục nhận định, việc ứng dụng mô hình Education 5.0 không chỉ giúp cải thiện chất lượng giảng dạy mà còn tạo ra lực lượng lao động có kỹ năng số, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện. Đặc biệt, việc đưa mô hình LLM (large language models) như ChatGPT, Gemini vào công tác quản lý giáo dục, hỗ trợ học sinh – giáo viên – phụ huynh sẽ giúp giảm áp lực, tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống giáo dục.

Với sự vào cuộc của nhiều địa phương, doanh nghiệp và tổ chức giáo dục, Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn về một nền giáo dục tiên tiến, thông minh và toàn diện. Education 5.0 không chỉ là một bước tiến về mặt công nghệ, mà còn là thay đổi căn bản tư duy dạy và học – lấy người học làm trung tâm, đề cao sáng tạo và tính cá nhân hóa.

	Thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính: lộ trình triển khai ra sao?
	Sở GD&ĐT Hà Nội sẽ quản lý 29 trung tâm giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên
	Hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng cho người làm công tác chuyển đổi số, an ninh mạng từ 15/8

Mây Hạ