Hà Nội đưa ra 7 nhiệm vụ, giải pháp đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật

Ảnh minh họa.

Nhằm tạo sự thống nhất cao về nhận thức, hành động của toàn Đảng bộ, hệ thống chính trị của Thủ đô trong quán triêt, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 66-NQ/TW góp phần cùng cả nước tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, manh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh nhất quán, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường.

Việc triển khai thực hiện phải quyết liệt, khẩn trương và phải đo lường được kết quả. Mỗi nhiệm vụ phải được phân công cụ thể gắn với trách nhiệm cá nhân và cơ quan chủ trì, đảm bảo minh bạch, rõ ràng và có đánh giá hiệu quả triển khai. Tập trung rà soát, tháo gỡ các “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, nhất là quy định có mâu thuẫn, chồng chéo, các quy định bất hợp lý, không khả thi, các quy định không rõ ràng, tạo ra nhiều cách hiểu khác nhau trong hệ thống pháp luật.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành pháp luật; xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thi hành pháp luật; nâng cao năng lực trách nhiệm của đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật; xây dựng đội ngũ cán bộ tâm huyết, bản lĩnh, am hiểu thực tiễn, có tư duy cải cách và tính thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Kế hoạch đã đưa ra 7 nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện. Cụ thể:

Một là, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, phát huy cao độ tính Đảng trong xây dựng và thi hành pháp luật

Các cấp ủy đảng phải lãnh đạo toàn diện, trực tiếp việc thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng thành pháp luật và tăng cường kiểm tra, giám sát công tác này. Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu, đi đầu trong chấp hành và tuân thủ pháp luật, lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật.

Xác định xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật và kiểm tra, giám sát việc tổ chức thi hành pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của các cấp chính quyền TP. Thực hiện nghiêm kỷ cương, kỷ luật, các quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm trong xây dựng và thi hành pháp luật.

Người đứng đầu cơ quan, tổ chức của TP phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng, thi hành pháp luật, chịu trách nhiệm chính về chất lượng chính sách, pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý của cơ quan, địa phương mình; làm tốt công tác đánh giá, khen thưởng, sử dụng cán bộ và có biện pháp xử lý đối với người không thực hiện đầy đủ trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.

UBND các cấp, các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính trực thuộc, cơ cấu ít nhất một lãnh đạo có chuyên môn pháp luật. Cơ cấu Giám đốc Sở Tư pháp là Ủy viên Ban chấp hành đảng bộ TP, các cấp ủy địa phương phân công cấp ủy viên phụ trách công tác tư pháp; có cơ chế thu hút, tiếp nhận, điều động, luân chuyển, biệt phái có thời hạn cán bộ, công chức của ngành Tư pháp đến công tác tại cơ sở, các sở, ban, ngành khác và cán bộ, công chức của các sở, ban, ngành khác đến công tác tại ngành Tư pháp để bổ sung kinh nghiệm thực tiễn.

Hai là, đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý Nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển

Công tác xây dựng pháp luật của TP phải thể chế hóa đầy đủ, đúng đắn, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hoá các văn bản của Trung ương theo thẩm quyền được giao; xuất phát từ thực tiễn, bảo đảm lợi ích toàn cục của đất nước, của Thủ đô, lợi ích chung của xã hội; đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh; dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; giảm thiểu sự can thiệp và xoá bỏ các rào cản hành chính, cơ chế xin - cho; phát huy dân chủ, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân.

Các quy định của TP phải mang tính ổn định, đơn giản, dễ thực hiện, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Phát huy đúng mức vai trò của đạo đức xã hội, các quy tắc đạo đức nghề nghiệp, quy tắc tự quản cộng đồng trong điều chỉnh các quan hệ xã hội. Coi trọng, chủ động nghiên cứu chính sách từ sớm, từ thực tiễn, từ kinh nghiệm của thế giới, của các tỉnh, TP trong nước góp phần tăng cường tính dự báo và nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật.

Bảo đảm thực hiện nghiêm quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; từng bước chuyển sang thực hiện soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật tập trung, chuyên nghiệp theo lộ trình phù hợp và chỉ đạo của Trung ương. Các hoạt động tổng kết, khảo sát thực tiễn, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, đánh giá tác động chính sách, lựa chọn chính sách phải được thực hiện kỹ lưỡng, thực chất, khoa học.

Xây dựng và hoàn thiện các quy định của TP có liên quan đến đầu tư, kinh doanh theo hướng xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp; thực hiện theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh, hành nghề, thủ tục hành chính bất hợp lý; thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh ổn định.

Bảo đảm thực chất quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và quyền tự do hợp đồng, sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế; kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế Thủ đô và đất nước. Tạo cơ sở pháp lý để khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận hiệu quả các nguồn lực về vốn, đất đai, nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ thực chất, hiệu quả doanh nghiệp nhỏ và vừa

Tập trung xây dựng các văn bản cụ thể theo Luật Thủ đô 2024 và các văn bản mới của Trung ương về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát nhằm tạo hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, sản phẩm, công nghệ, mô hình kinh doanh mới để hình thành các động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất mới, các ngành công nghiệp mới. Ưu tiên nguồn lực hỗ trợ pháp lý cho khu vực kinh tế tư nhân.

Khẩn trương sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật của TP đáp ứng yêu cầu thực hiện chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho cơ sở theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” và việc cơ cấu lại không gian phát triển mới ở từng địa bàn cơ sở.

Triển khai kịp thời, hiệu quả các cơ chế phát triển hệ thống dịch vụ pháp lý, hỗ trợ pháp lý, trợ giúp pháp lý, đăng ký biện pháp bảo đảm để người dân và doanh nghiệp dễ tiếp cận pháp luật, quản trị rủi ro pháp lý, các quy định về luật sư công và cơ chế có điều kiện cho phép viên chức được hành nghề luật sư.

Ba là, tạo đột phá trong công tác thi hành pháp luật, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán, kịp thời, hiệu lực và hiệu quả; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật

Phát huy cao độ tinh thầnhphục vụ Nhân dân, tư duy kiến tạo phát triển, hành động vì lợi ích chung của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức TP; thực hiện nhất quán quan điểm người dân và doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm.

Ưu tiên bảo đảm hiệu quả thi hành pháp luật nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và trong các lĩnh vực dân sinh quan trọng khác (an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh, an toàn trên không gian mạng...). Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội trong giám sát thi hành pháp luật trên địa bàn TP.

Nghiên cứu xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật gắn với xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của các tổ chức và công dân Thủ đô. Đa dạng hóa phương thức truyền thông chính sách, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là các chính sách, pháp luật có tác động lớn đến xã hội, người dân, doanh nghiệp thông qua ứng dụng công nghệ số; ưu tiên những nội dung quan trọng được đăng tải, phát trên khung giờ, chuyên trang, chuyên mục thu hút đông đảo khán, thính giả, độc giả trên hệ thống phát thanh, truyền hình, các cơ quan báo chí của TP.

Thực hiện nghiêm túc cơ chế tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý của các đối tượng chịu sự tác động; không đẩy khó khăn cho người dân, doanh nghiệp trong xây dựng pháp luật. Chú trọng công tác hướng dẫn áp dụng pháp luật để bảo đảm sức sống của văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện thường xuyên việc kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật. Tăng cường đối thoại, tiếp nhận, lắng nghe phản ánh, kiến nghị, giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc về pháp lý của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và cấp cơ sở.

Thường xuyên đánh giá hiệu quả của pháp luật sau ban hành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và xây dựng cơ chế kịp thời nhận diện, xử lý tổng thể, đồng bộ, tháo gỡ nhanh nhất những “điểm nghẽn" có nguyên nhân từ quy định của pháp luật.

Đề cao công tác phòng ngừa, cảnh báo vi phạm pháp luật đi đôi với việc tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra, phát hiện và xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lạm quyền, thiếu trách nhiệm, đồng thời, góp phần khắc phục bệnh đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.

Nghiêm cấm việc lợi dụng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đê trục lợi hoặc can thiệp, cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Không “hình sự hóa” các mối quan hệ kinh tế, hành chính, dân sự; không dùng biện pháp hành chính để can thiệp, giải quyết các tranh chấp dân sự, kinh tế.

Bốn là, nâng cao hiệu quả công tác hợp tác quốc tế về pháp luật

Phối hợp, tham gia tích cực vào việc xây dựng thể chế và pháp luật quốc tế; xử lý tốt các vấn đề pháp lý quốc tế phát sinh, nhất là tranh chấp đầu tư, thương mại quốc tế nhằm kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan trên địa bàn TP.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhất là các lĩnh vực trọng tâm, mũi nhọn, lợi thế của Thủ đô; triển khai xây dựng, phát triển mạng lưới chuyên gia pháp lý nước ngoài, bao gồm cả người Việt Nam ở nước ngoài để hỗ trợ nghiên cứu, tư vấn các vấn đề mới trong phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của TP theo các quy định của Trung ương.

Năm là, xây dựng giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật

Xây dựng và thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội theo quy định của Luật Thủ đô và các quy định có liên quan về chế độ thù lao, thuê khoán, tiếp nhận, xét tuyển, ký hợp đồng, đào tạo, bồi dưỡng để thu hút, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia các nhiệm vụ, hoạt động xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật.

Thực hiện các cơ chế, chính sách, quy định của Trung ương về kéo dài thời gian công tác, không giữ chức vụ cho một số cán bộ, công chức đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng có trình độ chuyên môn cao, kinh nghiệm thực tiễn sâu sắc về xây dựng pháp luật. Thu hút, tiếp nhận chuyên gia, nhà khoa học pháp lý, luật gia, luật sư giỏi vào khu vực công.

Thực hiện chính sách hỗ trợ hafng tháng đối với người tham gia công tác xây dựng pháp luật theo quy định của Quốc hội và hướng dẫn của Trung ương; nghiên cứu ban hành theo thẩm quyền chính sách hỗ trợ đối với đối tượng là người tham gia làm công tác tham mưu nghiên cứu chính sách, xây dựng, thi hành pháp luật của ngành Tư pháp và một số cơ quan, đơn vị thuộc TP.

Đề xuất, hoàn chỉnh việc xây dựng vị trí việc làm đối với công tác xây dựng, thi hành pháp luật theo hướng mở rộng ngành, chuyên ngành đào tạo (ngoài chuyên ngành Luật); kịp thời tăng cường số lượng, chất lượng đội ngũ công chức làm công tác tư pháp, pháp chế, xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới.

Tăng cường tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về xây dựng pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật của TP. Quan tâm đầu tư nâng cao chất lượng trong việc nghiên cứu chính sách để xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm giải quyết kịp thời những vấn đề cấp bách, tồn đọng, dân sinh bức xúc, phục vụ mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp mới trong tăng trưởng, phát triển bền vững của Thủ đô.

Sáu là, tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật

Ưu tiên nguồn lực triển khai xây dựng, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu “đúng, đủ, sạch, sống”, liên thông, dễ khai thác, dễ sử dụng, an toàn thông tin và bí mật nhà nước.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số đồng bộ trong phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, đăng ký biện pháp bảo đảm; lồng ghép nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật vào phong trào “Bình dân học vụ số” của TP. Có cơ chế khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp công nghệ số phát triển, cung cấp các dịch vụ, tiện ích số trong lĩnh vực pháp luật.

Áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đối với hoạt động chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Bảy là, thực hiện cơ chế tài chính đặc biệt cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật

Thực hiện tốt quy định trong phân bổ, quản lý, sử dụng ngân sách dành cho công tác xây dựng pháp luật trên nguyên tắc kịp thời, đúng, đủ và gắn với khoán chi theo kết quả, sản phẩm của từng nhiệm vụ, hoạt động.

Người đứng đầu cơ quan được giao nhiệm vụ, hoạt động xây dựng pháp luật được quyền chủ động và chịu trách nhiệm trước pháp luật trong việc phân bổ, quản lý, sử dụng kinh phí được giao. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội theo quy định của Luật Thủ đô cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật trên địa bàn TP.

Bảo đảm chỉ cho công tác xây dựng pháp luật của TP không thấp hơn 0,5% tổng chi ngân sách hằng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển; kết hợp huy động các nguồn lực hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân trong nước, góp phần hỗ trợ, nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật; bảo đảm hiệu quả, gắn với quản lý công khai, minh bạch, phòng ngừa, ngăn chặn mọi biểu hiện trục lợi, hướng lợi chính sách.

Bố trí nguồn ngân sách phù hợp, tương xứng cho công tác tổ chức thi hành pháp luật. Ưu tiên nguồn lực tương xứng cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho đối tượng đặc thù, yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số.

	Phát triển nguồn nhân lực xây dựng pháp luật
	Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội

Bạch Dương