Lý giải chuyện bùa chú - bùa ngải của người Mường

Có hay không sự hiệu nghiệm của bùa ngải(!?)

Theo một số nhà khảo cổ học, họ đã tìm thấy những bút tích câu thần chú trên văn tự cổ từ thời Ai Cập cổ đại với nội dung: “Bùa yêu ơi! Ngươi hãy thổi bùng ngọn lửa tình yêu rực cháy trong trái tim nàng để soi đường cho nàng đến với ta. Ngươi hãy thổi bùng ngọn lửa tình yêu trong lòng nàng để nàng yêu ta mãi mãi…”.

Người ta còn nhìn thấy trên phiến đá có khắc một bài thuốc luyện bùa: Nghiền nát thành nước một vài cành cây ôliu, một củ cải và một vài chiếc lá cải rồi lấy nước đó hòa lẫn với dầu cây ôliu tinh chất. Đến nửa đêm, đứng hướng mặt về phía mặt trăng đọc 7 lần câu thần chú, rồi uống thứ thuốc này. Ngoài ra, người ta còn cho rằng, một số loài hoa có mùi thơm, chất nước từ cánh hoa có ma lực làm cho lòng người rạo rực, tâm thần như lâng lâng trong người. Chỉ cần “người kia” uống vài giọt nước hoa này là đạt được mong ước.

Bùa yêu là thế, nhưng những đồn đại về ngải cũng hấp dẫn không kém và nhuốm màu huyền bí. Thời xưa, tương truyền ở nhiều nước châu Á còn thịnh hành luyện một số giống thực vật đặc biệt, truyền cho chúng khả năng siêu nhiên để đoán biết tương lai, cải tạo số phận hay chữa bệnh nan y. Người ta tin rằng đó là luyện ngải và ngải giúp con người chế ngự sức mạnh huyền bí như: Nhúng tay vào vạc dầu sôi, đinh đâm xuyên qua…

Chúng tôi đã tìm gặp ông Hoàng Tuấn Cư, nguyên GĐ NXB Văn hóa dân tộc, người đã có nhiều sưu tầm, nghiên cứu về văn hóa dân gian, dân ca của nhiều dân tộc. Ông kể, ở xứ Mường khi thấy một người con trai xấu mà lấy được vợ đẹp thì họ liền thì thầm: Thằng ấy, cậu ấy biết “chài” đấy. Vậy nội dung và cách thức “chài” là gì hay chỉ là những đồn đại. Do đó, “chài”, được biết đến cầu kỳ, lắm công phu, khó mà thực hiện được. Trong đó, cách thức “bùa cô gái mà mình thích” là nín thở nhẩm đọc nội dung bài “bùa” 9 lần và vẽ chữ tượng hình bằng ngón tay trỏ trong không khí trước mặt cô gái mà mình thích hoặc nín thở, tay phải rót một chén nước cho người phụ nữ mà mình thích uống mà họ không biết việc mình làm.

Có trường hợp còn yêu cầu đặt bùa yêu vào giường cô gái để không ai nhìn thấy.

Các thầy pháp thuộc diện cao thủ cũng là người chuyên luyện bùa ngải hay độc trùng. Thực chất một số công trình khoa học đã chứng minh yểm ngải là có thật, tuy nhiên nó không thần kỳ và bí ẩn như người ta đồn đại. Thứ bùa này chủ yếu được làm từ cây cỏ, các loại thảo dược có tác dụng kích thích. Khi sử dụng thứ bùa yêu này, người ta dễ dàng rơi vào trạng thái bị kích thích và nảy sinh ham muốn cùng với đối tượng bỏ bùa mình.

Đừng sa vào vòng xoáy hoang đường, huyễn hoặc

Dù rằng không thể lý giải hết ngọn nguồn của thứ huyền thuật đã tồn tại hàng nghìn năm, nhưng sự thần bí của bùa ngải cũng ít nhiều bị mất đi khi đặt dưới ống kính khoa học và những công trình nghiên cứu hiện đại.

Nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh Phạm Văn Tư khuyên: “Việc tranh luận có ma thuật gì không trong bùa ngải hiện rất mong manh, khó xác định. Bùa ngải trước đây chủ yếu dùng tính mê để thể hiện khát khao mong có được những điều tốt lành: Bùa cầu bình an, ngải chữa bệnh, bùa hóa giải vận hạn... Cuộc sống còn nhiều bon chen, cám dỗ, ganh ghét, đố kỵ đôi khi khiến người ta dùng bùa ngải để hại nhau. Bản thân các thầy bùa cũng không thể hiểu hết các cổ ngữ, phần lớn không thể học hỏi một cách thấu đáo, chỉ biết cách làm bùa chứ không học cách giải bùa nên những câu chú giải cho từng loại bùa, không phải ai cũng biết.

Chiếc bùa được đồn thổi là sẽ giúp nhiều người đạt được điều mong muốn. Ảnh: Khánh Phong

Vì thế để tránh bị bùa ngải, cần cảnh giác khi tiếp xúc với người lạ, khi uống nước cần xem nước trà có nhìn thấy đáy không, đồ ăn uống có khói bay nghi ngút mà đáy đựng đồ bằng sứ lại lạnh toát. Người bị ngải theo đuổi, lấy nắm đậu nành hoặc đậu đen nhai, thấy tanh, tức là “dính” ngải, nên kịp thời đến… nhà hộ sinh, lưu lại trong phòng đỡ đẻ khoảng nửa ngày, nhờ hơi hướm, đồ ô uế, máu huyết của nhà thương để buộc bùa ngải khó linh nghiệm.

Khi ai đó bị bùa ngải hớp hồn, thôi miên khống chế sóng não, cần cho nạn nhân uống nhiều vitamin B2, dùng hùng hoàng, tỏi và cây thạch xương bồ (Calamus) hòa vào nước uống để tẩy trùng, làm mạnh thêm hoạt động của tế bào não, hóa giải sự khống chế bằng tâm linh của kẻ ác. Theo kinh nghiệm dân gian, để tránh bùa ngải nên ăn nhiều ớt, tỏi… Biện pháp thiền tĩnh tâm, rèn luyện dưỡng sinh để có sức khỏe, sự thoải mái tâm hồn; nếu chất độc của bùa ngải quá nặng, nên đến các chùa Nam tông phật giáo nhờ lòng Phật trí tuệ, tình thương khôn khéo của các thầy hóa giải bùa chú theo cách từ bi nhất”.

Bác sỹ tâm lý, chuyên gia thôi miên Nguyễn Mạnh Quân chia sẻ: “Có một hội chứng tâm lý gây ra stress, lo lắng, căng thẳng, sợ sệt dẫn đến bệnh lý. Khi bạn làm điều ác với một người mà bạn biết người đó ở vùng đất có nhiều người biết phép bùa ngải, chắc chắn trong bạn sẽ lo nghĩ đến việc mình có thể bị họ dùng bùa ngải hại mình. Ngay cả khi bạn lập luận rằng đó chỉ là điều nhảm nhí thì ý nghĩ về bùa ngải cũng đã ngự trị trong não bạn. Khi gặp điều không may xảy ra, sự nghi ngờ về khả năng mình bị bỏ bùa sẽ hiện lên. Và nếu bạn chỉ cần nghe một người bất kỳ tiết lộ rằng người đó bỏ bùa bạn thật, lập tức “thứ bùa” đó phát huy uy lực. Sự lo sợ sẽ làm các hoóc-môn stress tiết ra khiến cơ thể bạn trở nên bất thường. Lúc đó bạn càng tin đó là có tác dụng của bùa ngải”.

“Thực tế, bùa ngải chỉ là liều thuốc tâm lý. Và không cần là thầy phù thủy, tôi cũng có thể phá được sức mạnh của bùa ngải. Nếu chỉ dùng thuật thôi miên để ổn định tâm lý, ma lực của phương thuật sẽ giảm, uy linh của thầy bùa sẽ không huyễn hoặc, kỳ bí như chúng ta tưởng tượng”. Tất nhiên việc giải tỏa tâm lý bằng thôi miên diễn ra rất nhanh, có khi chỉ vài phút, người bệnh đã phục hồi tâm thể. Như thế việc làm phép có vẻ đơn giản, dễ dàng quá… Vì thế rất nhiều thầy bùa buộc phải tăng tính kỳ bí, ma quái của phương thuật để hù dọa, tạo danh uy với các xảo thuật giấu kim, đinh vào đáy những chiếc chén bát, phủ màng bọc trong suốt lên, khi có nước tác động, sẽ nổi hiện vật lên. Ở mức độ trung bình, các chất màu, chỉ, tóc, vải vóc nào đó được giấu trong ống tay, trong người của thầy và sau khi làm vài phép thuật đánh lừa sự chú ý người xung quanh, thầy nhanh chóng cho vật “yểm bùa” ra khay, chén hoặc nhét vào bộ phận nào đó của cơ thể người bệnh, để “tự nó” xuất hiện…”, ông Quân cho hay.

Theo ông Hoàng Tuấn Cư, nguyên GĐ NXB Văn hóa dân tộc, trước đây ông mo, bà mo là những người nhiều chữ nghĩa nên nghĩ ra các bùa phép để làm cho dân làng phải nể sợ và làm danh giá thêm cho gia đình mình. Có những trường hợp vì nể sợ nên khi gia đình nào có con gái xinh mà thầy mo muốn hỏi cưới thì đành gả con dù trong lòng không muốn. Do đó, “chài” thực chất cũng là một trong những “bùa phép” do thầy mo sáng tạo ra. Ngoài bùa yêu, nhiều vùng dân tộc còn xem thầy mo có biệt tài làm phép đuổi tà ma, chữa bệnh, song thực ra là những bài thuốc dân gian được “biến tấu” cho thêm phần huyền bí. Đơn cử như bị thấp khớp thì thầy mo dùng gừng già nhai với nước thổi vào chỗ đau, làm nhiều lần sẽ khỏi.

Khánh Phong