Chống hàng giả, buôn lậu: trận chiến cam go

Lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra hàng hóa tại huyện Hoài Đức, Hà Nội. Ảnh: Chi cục QLTT Hà Nội

Quyết liệt, nhưng chưa đủ

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và tổng kết đợt cao điểm phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ mới đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, bình quân mỗi ngày cả nước xử lý hàng trăm vụ vi phạm liên quan đến buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại. Tính chất và quy mô vi phạm ngày càng tinh vi, có tổ chức, thậm chí trắng trợn. Dù các lực lượng chức năng đã rất nỗ lực, song tình hình vẫn diễn biến phức tạp. Đáng chú ý, lực lượng quản lý thị trường, cánh tay chủ lực trong kiểm tra, xử lý, từ tháng 2/2025 đã được chuyển giao về cho các địa phương. Tuy có địa phương làm tốt, nhưng cũng không ít nơi chưa kịp thời chỉ đạo. “Luật pháp còn lỗ hổng, chính sách thiếu đồng bộ, và đau lòng hơn là vẫn có những cán bộ tiếp tay, hợp thức hóa cho sai phạm” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thẳng thắn nêu.

Xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, ngay từ đầu năm 2025, Bộ Công an đã triển khai 3 kế hoạch tổng thể, phát động các đợt cao điểm tấn công vào các tụ điểm, đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả, đặc biệt là thực phẩm, thuốc chữa bệnh và thực phẩm chức năng. Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long nhấn mạnh: “Chúng tôi kiên quyết xử lý không chỉ đối tượng vi phạm, mà cả những cá nhân trong cơ quan quản lý có hành vi tiếp tay. Phương châm là: xử lý 1 vụ, cảnh tỉnh cả ngành, cả khu vực”.

Kết quả toàn ngành công an đã khởi tố 124 vụ với 297 bị can, trong đó Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an trực tiếp thụ lý 7 vụ với hơn 100 bị can, thu giữ hàng hóa giả trị giá hơn 12.000 tỷ đồng. Riêng công an các địa phương xử phạt hành chính gần 1.000 vụ, thu hơn 15 tỷ đồng. Hai “hệ sinh thái” vi phạm nghiêm trọng là Z Holding và Big Holding gây chấn động dư luận. Z Holding bị cáo buộc phân phối gần 7.000 tỷ đồng hàng giả, trong khi Big Holding liên quan tới hơn 4.000 tỷ đồng. Các thủ đoạn vô cùng tinh vi: làm giả phiếu kiểm nghiệm, cấu kết với đơn vị kiểm nghiệm cung cấp kết quả khống, thậm chí thông đồng với cơ quan Nhà nước để cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn GMP cho nhà máy sản xuất.

Lỗ hổng chính sách

Còn theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái, 6 tháng đầu năm, các đơn vị của Bộ Quốc phòng đã bắt giữ hơn 1.400 vụ, trong đó có gần 300 vụ liên quan đến ma túy và hơn 600 vụ vận chuyển hàng trái phép. Đáng lo ngại, nhiều loại hàng giả, hàng kém chất lượng không còn là “hàng nhập lậu” mà được sản xuất ngay trong nước, từ thuốc, mỹ phẩm đến thực phẩm chức năng, với quy mô ngày càng trắng trợn. Điều này không chỉ đe dọa đến sức khỏe cộng đồng, mà còn làm xói mòn niềm tin vào thị trường và hệ thống quản lý Nhà nước.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, trong nửa đầu năm, ngành y tế đã kiểm tra hơn 170.000 cơ sở, phát hiện trên 9.000 cơ sở vi phạm, chiếm 5,2% và xử phạt hơn 20 tỷ đồng. Trong tháng cao điểm, các đoàn kiểm tra chuyên ngành phát hiện nhiều cơ sở vi phạm về ghi nhãn hàng hóa, quảng cáo sai lệch, sản phẩm không rõ nguồn gốc. Chỉ tính riêng lĩnh vực thực phẩm, đã có 106 cơ sở bị kiểm tra, trong đó 26 cơ sở bị xử phạt với tổng số tiền khoảng 600 triệu đồng. Đáng lưu ý, phát hiện một số cơ sở bán thuốc tại Hà Nội không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ lớn về an toàn cho người sử dụng.

Trước tình hình phức tạp, Bộ Công an kiến nghị tăng cường quản lý Nhà nước, khẩn trương rà soát, bịt kín lỗ hổng chính sách và luật pháp. Đặc biệt, trong khuôn khổ Đề án 06, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng nền tảng dữ liệu về xuất xứ hàng hóa, dự kiến vận hành thử nghiệm vào cuối năm nay. “Việc áp dụng nền tảng này trước hết với một số nhóm hàng hóa sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc, minh bạch thị trường, hỗ trợ quản lý và hoạch định chính sách” - Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cho biết.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Hồng Thái cũng cho rằng, cần nâng cao chất lượng văn bản pháp luật, yếu tố then chốt để ngăn chặn tình trạng “tham nhũng chính sách”. Đồng thời, cần tăng cường trách nhiệm và sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong thực hiện các kế hoạch của Ban Chỉ đạo 389. Một điểm nóng khác là tình trạng quảng cáo sai lệch, đặc biệt trên nền tảng điện tử. Đại diện Bộ Y tế kiến nghị tăng cường xử lý không chỉ đơn vị quảng cáo, mà cả tổ chức, cá nhân thuê quảng cáo. Bộ cũng có văn bản khuyến nghị nghệ sĩ, cán bộ, nhà khoa học không tham gia quảng bá sản phẩm vi phạm. Ngoài ra, Bộ Y tế kiến nghị xem xét nâng mức xử phạt hành chính để tăng sức răn đe, tương tự như cách mà Nghị định 168 đã phát huy hiệu quả trong lĩnh vực an toàn giao thông.

Từ thực tế 6 tháng đầu năm, có thể thấy rõ một điều: cuộc chiến chống hàng giả, hàng lậu và gian lận thương mại là cuộc chiến chưa có điểm dừng . Lợi ích quá lớn, thủ đoạn ngày càng tinh vi, sự tiếp tay từ một bộ phận cán bộ và lỗ hổng chính sách vẫn còn tồn tại. Để giành lại thị trường minh bạch, bảo vệ sức khỏe Nhân dân và uy tín nền kinh tế, cần sự vào cuộc tổng lực – không chỉ của lực lượng chức năng, mà của toàn bộ hệ thống chính trị và từng người dân. Mỗi người tiêu dùng, mỗi DN và mỗi cán bộ quản lý phải là một chiến sĩ trên mặt trận này.

	Phát hiện hàng loạt vi phạm trong lĩnh vực dược và mỹ phẩm sau tháng cao điểm kiểm tra
	Cần xây dựng thói quen tiêu dùng văn minh
	Không khoan nhượng với buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong lĩnh vực y tế

Quý Nguyễn