Luật Thủ đô 2024: chính sách đột phá nhằm phát triển khoa học, công nghệ

Ảnh minh họa.

Loại trừ trách nhiệm hình sự nếu tuân thủ đúng quy định

Mới đây, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội tổ chức hội nghị phản biện xã hội 2 dự thảo Nghị quyết đó là Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo của TP Hà Nội và Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của TP Hà Nội.

Hai nghị quyết này nhằm cụ thể hóa các quy định tại Điều 23 của Luật Thủ đô 2024, đồng thời gắn với Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Theo dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo của TP Hà Nội, chính sách đặc thù đối với hoạt động nghiên cứu khoa học và ứng dụng chuyển giao tiến bộ KHCN bao gồm: đề xuất, đặt hàng, xác định, tuyển chọn, giao trực tiếp thực hiện nhiệm vụ KHCN; chuyển giao không bồi hoàn tài sản, kết quả hoặc sản phẩm được hình thành từ nhiệm vụ KHCN sử dụng ngân sách TP theo quy định tại điểm c Khoản 3 Điều 23 Luật Thủ đô 2024.

Chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ KHCN trọng điểm của Thủ đô theo quy định tại khoản 2 Điều 23 Luật Thủ đô; chính sách thu hút, trọng dụng chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng tham gia hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo của Thủ đô theo quy định tại Điều 16 Luật Thủ đô; chế độ tài chính đối với hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách TP: lập dự toán kinh phí nhiệm vụ KHCN sử dụng ngân sách TP; khoán kinh phí theo kết quả và sản phẩm của nhiệm vụ KHCN theo quy định tại điểm b Khoản 3 Điều 23 Luật Thủ đô; lập dự toán kinh phí một số hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo khác sử dụng ngân sách TP.

Nghị quyết nêu về việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, tổ chức, cá nhân thực hiện nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo được loại trừ trách nhiệm hành chính, miễn trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại gây ra cho Nhà nước nếu đã tuân thủ đầy đủ quy trình, quy định trong quá trình triển khai thực hiện nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo và không có hành vi gian lận, cố ý vi phạm pháp luật, không sử dụng sai mục tiêu, phạm vi kinh phí.

Tổ chức, cá nhân chủ trì thực hiện nhiệm vụ KHCN và đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách TP, kinh phí hợp pháp khác của đơn vị sự nghiệp công lập, kinh phí của DN Nhà nước không phải hoàn trả kinh phí đã sử dụng đúng mục tiêu, phạm vi nếu đã tuân thủ đầy đủ quy định quản lý nhiệm vụ, quy trình thực hiện, nội dung nghiên cứu, biện pháp phòng ngừa rủi ro nhưng kết quả của nhiệm vụ không đạt được mục tiêu đề ra.

Tổ chức, cá nhân phê duyệt và quản lý nhiệm vụ KHCN và đổi mới sáng tạo sử dụng ngân sách Nhà nước, kinh phí hợp pháp khác của đơn vị sự nghiệp công lập hoặc kinh phí của DN Nhà nước được loại trừ trách nhiệm hành chính, miễn trách nhiệm dân sự nếu đã tuân thủ đầy đủ quy định, quy trình về phê duyệt, quản lý nhiệm vụ và không có hành vi vi phạm pháp luật nhưng kết quả của nhiệm vụ không đạt được mục tiêu đề ra. Loại trừ trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự đối với rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ.

Tiêu chí xác định rủi ro được chấp nhận, quy trình đánh giá việc tuân thủ quy trình, quy định trong phê duyệt, quản lý, thực hiện nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo được thực hiện theo quy định của Chính phủ. UBND TP quy định mẫu hợp đồng thực hiện nhiệm vụ KHCN và đổi mới sáng tạo trong đó có các điều khoản về quản lý và xử lý rủi ro, trách nhiệm của các bên khi xảy ra rủi ro.

Khuyến khích các nguồn vốn ngoài ngân sách

Theo dự thảo Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của TP Hà Nội, nguồn lực đầu tư gồm: ưu tiên đầu tư từ nguồn vốn ngân sách TP để xây dựng mới hoặc nâng cấp cơ sở hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được quy định tại Nghị quyết này; khuyến khích các nguồn vốn ngoài ngân sách từ hoạt động hợp tác công tư, tài trợ, đầu tư tư nhân tham gia đầu tư hình thành và phát triển hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Có 12 lĩnh vực trọng điểm về KHCN của Thủ đô là công nghệ số; công nghệ thông tin và truyền thông; công nghệ sinh học; công nghệ chế tạo tự động hóa, chip bán dẫn; công nghệ năng lượng, vật liệu mới; công nghệ môi trường, giảm phát thải carbon, ứng phó biến đổi khí hậu; đô thị thông minh, giao thông thông minh; công nghệ giáo dục; công nghệ tài chính; công nghệ y tế; công nghệ cao trong nông nghiệp; các lĩnh vực khác do HĐND TP quyết định.

Về đầu tư, hỗ trợ phát triển hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do TP quản lý, TP ưu tiên nguồn vốn đầu tư hình thành và phát triển hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do TP quản lý quy định tại Điều 7 Nghị quyết này. TP ưu tiên bố trí quỹ đất để hình thành và phát triển hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do TP quản lý. Khuyến khích hợp tác công - tư trong đầu tư phát triển và quản lý, vận hành hạ tầng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do TP quản lý; ưu tiên đầu tư xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu về viện nghiên cứu, trường đại học, DN, tổ chức KHCN, mạng lưới chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp, mạng lưới nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm…

Chia sẻ về 2 Nghị quyết nêu trên , TS Lê Văn Hoạt, nguyên Phó Chủ tịch HĐND TP cho biết, đây là 2 Nghị quyết quan trọng và cần thiết, vừa để đáp ứng yêu cầu thực tiễn hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo của Hà Nội, vừa để cụ thể hóa nhiều nội dung quan trọng quy định trong Luật Thủ đô 2024. Đồng thời, là biện pháp cụ thể để triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Hai nghị quyết có nội dung khá rộng và phức tạp, nhiều vấn đề mới liên quan đến cơ chế, chính sách. Dự thảo nghị quyết được Sở KHCN Hà Nội chuẩn bị khá công phu, rõ nội dung, bố cục hợp lý, phù hợp quy định pháp luật và sát thực tiễn, cơ bản đáp ứng yêu cầu.

PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP đánh giá cao công tác chuẩn bị của Sở KHCN Hà Nội trong quá trình xây dựng các dự thảo Nghị quyết. Bà cho rằng, nên thí điểm mô hình mua sắm công nghệ theo kết quả đầu ra, mở rộng cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt quan tâm đến nhà khoa học có năng lực thực tiễn thay vì chỉ dựa vào học hàm, học vị. Việc chọn cán bộ đứng đầu tổ chức thực hiện phải kỹ càng, tránh lợi ích nhóm.

Hà Nội hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao Hà Nội đặt ra các mục tiêu đến năm 2030 trở thành trung tâm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu ...

Luật Thủ đô 2024: bệ phóng để Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo Với định hướng đưa Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ hàng đầu cả nước và khu ...

Hà Trang