Hành vi vi phạm pháp luật của người tâm thần

Tư vấn pháp luật 13:52 | 21/03/2017

Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Hỏi: Anh tôi chưa có gia đình sinh năm 1975, ở cùng với gia đình tôi. Anh tôi bị thần kinh hoang tưởng, gia đình tôi đã đưa anh tôi đến điều trị tại Bệnh viện Thần kinh Trung ương, Bệnh viện xác định anh tôi bị thần kinh hoang tưởng không có khả năng hồi phục và chữa trị do vậy đã báo cho gia đình đem anh tôi về, vì để tại bệnh viện gia đình tôi hoàn cảnh khó khăn không có chi phí chữa trị. Tuy nhiên hiện nay ngày ngày anh tôi có biểu hiện cầm dao, gậy đi ra đường gặp ai cùng đòi giết, đòi đâm, chém người. Trong trường hợp này nếu anh tôi vi pháp pháp luật có cấu thành tội phạm hình sự không?

Tôi xin chân thành cảm ơn !

Phí Thị Thanh N

(Vương Thừa Vũ, Thanh Xuân, Hà Nội)

Vấn đề bạn hỏi chúng tôi xin trả lời như sau:

Điều 13 của Bộ luật Hình sự quy định về tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự như sau:

Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Do vậy, trường hợp mà bạn nêu ra cần phân biệt rõ:

Khi thực hiện hành vi phạm tội, anh của bạn mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Khi thực hiện hành vi phạm tội, anh của bạn vẫn có khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều 13 của Bộ luật Hình sự trước khi bị kết án thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, anh của bạn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Hiện, pháp luật hiện hành không có quy định “bắt buộc” về việc cách ly người bị bệnh tâm thần với cộng đồng khi người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Do vậy, để bảo đảm an toàn cho gia đình bạn và cộng đồng, gia đình bạn nên đưa anh vào bệnh viện để chữa trị.

Ths Trần Đức Ninh

Thẩm phán Tòa án quân sự khu vực Thủ đô Hà Nội