Người dưới 18 tuổi phạm tội có bị áp dụng án tử hình?

Ngày 5-3-2017, tại địa bàn bản Na Lượng (xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An), L.V.Y, 11 tuổi, đã có hành vi giật một túi xách, bên trong có hơn 5,5 triệu đồng của một người đàn ông đang đi xe đạp trên đường.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin về hành vi vi phạm pháp luật, Công an huyện Kỳ Sơn đã phối hợp với Ban công an xã Hữu Kiệm tổ chức điều tra và phát hiện L.V.Y đang trốn trong khu rừng gần bản Khe Tỳ cùng tang vật. Theo quy định của Bộ luật Hình sự thì trẻ em chưa đủ 14 tuổi không phải chịu trách nhiệm hình sự nên L.V.Y coi như vô can trước pháp luật.

Theo thông tin Báo Biên phòng đăng tải mới đây, Tòa án nhân dân tỉnh Lạng Sơn tổ chức phiên tòa sơ thẩm lưu động tại thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, để xét xử bị cáo Hoàng Tuấn Trưởng, học sinh lớp 12, trường Trung học phổ thông thị trấn Đồng Đăng về tội "giết người".

Theo cáo trạng, từ sáng 22-10-2016 cho đến 22 giờ cùng ngày, Trưởng và nhóm bạn cùng lớp tổ chức uống rượu tại nhà một người bạn ở thôn Bản Liếp, xã Phú Xá, huyện Cao Lộc. Khi đã chếnh choáng hơi men, Trưởng cùng nhóm bạn rủ nhau đến khu Kéo Kham, thị trấn Đồng Đăng chơi.

Tại đây, nhóm của Trưởng đã va chạm với một số thanh niên người địa phương. Sẵn máu "anh hùng" do trong người có rượu, trong lúc lời qua tiếng lại, Trưởng đã rút con dao nhọn giấu trong người, đâm Lý Văn Thắng (người địa phương) 3 nhát, làm anh này tử vong. 10 năm tù giam là cái giá Trưởng phải trả cho hành vi bột phát của mình.

Người chưa thành niên phạm tội ngày càng diễn biến phức tạp (Ảnh: Internet)

Số liệu báo cáo của Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an cho biết, chỉ trong vòng 2 năm trở lại đây, toàn quốc xảy ra hơn 17.000 vụ vi phạm pháp luật, do hơn 25.000 trẻ em và người chưa thành niên gây ra; trong đó, chiếm phần lớn là các hành vi cướp tài sản (hơn 2.100 vụ), cố ý gây thương tích (3.236 vụ), gây rối trật tự công cộng (2.035 vụ), trộm cắp tài sản (4.027 vụ).

Điều đặc biệt lo ngại là, qua việc khởi tố các bị can là người chưa thành niên trong thời gian đây cho thấy, tính chất phạm tội ngày càng phức tạp, một số đối tượng có hành vi phạm tội với sự chuẩn bị trước, các công cụ nguy hiểm được sử dụng để gây án ngày càng nhiều và phổ biến hơn...

Điều 12, Bộ luật hình sự quy định về "Tuổi chịu trách nhiệm hình sự": “1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. 2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.”

Điều 74 Bộ luật hình sự, quy định:

"1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định;

2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười hai năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định".

Như vậy, người từ 16 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 18 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự, nhưng sẽ không bị áp dụng hình phạt tử hình.

Khoản 2, Điều 6, Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà Việt Nam là quốc gia thành viên, quy định: "Ở những nước mà hình phạt tử hình chưa được xoá bỏ thì chỉ được phép áp dụng án tử hình đối với những tội ác nghiêm trọng nhất, căn cứ vào luật pháp hiện hành tại thời điểm tội phạm được thực hiện và không được trái với những quy định của Công ước này và của Công ước về ngăn ngừa và trừng trị tội diệt chủng. Hình phạt tử hình chỉ được thi hành trên cơ sở bản án đã có hiệu lực pháp luật, do một toà án có thẩm quyền phán quyết".

Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, Khoản 5 Điều 6 Công ước này cũng quy định: "Không được phép tuyên án tử hình với người phạm tội dưới 18 tuổi và không được thi hành án tử hình đối với phụ nữ đang mang thai"