Kiểm soát chặt chẽ hoạt động đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản

Sau 9 tháng Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực, việc tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ vẫn chưa được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, gây khó khăn pháp lý cho hàng vạn môi giới, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và ảnh hưởng thu nhập.

Việc tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ vẫn chưa được triển khai đồng bộ trên toàn quốc

Tuy nhiên, sau 9 tháng thi hành, việc tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ vẫn chưa được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, gây khó khăn pháp lý cho hàng vạn môi giới, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh và ảnh hưởng thu nhập. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng hiện còn thiếu quy chuẩn về nội dung, giáo trình và năng lực giảng viên, làm giảm chất lượng đầu ra, tiềm ẩn nguy cơ đào tạo hình thức, thiếu thực chất.

Trước tình hình trên, VARS đã phối hợp với Viện Nghiên cứu và Đánh giá Thị trường Bất động sản (VARS IRE) khảo sát và tổ chức hội thảo khoa học để nhận diện vấn đề và đề xuất giải pháp.

Trên cơ sở đó, VARS kính đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo điều chỉnh kịp thời để đảm bảo triển khai hiệu quả luật, ổn định thị trường và nghề môi giới trong giai đoạn chuyển tiếp.

Dữ liệu khảo sát từ 416/500 doanh nghiệp (tương đương khoảng 20.000 môi giới chuyên nghiệp) và 7.048/10.000 cá nhân trên cả nước của VARS IRE về thực trạng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề Môi giới Bất động sản và nhu cầu tham gia thi sát hạch cho thấy: thứ nhất, có đến 89% nhà môi giới chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực. Điều này có nghĩa là hầu hết lực lượng môi giới đang hoạt động trong tình trạng pháp lý thiếu hụt, tiềm ẩn rủi ro cho khách hàng và thị trường. Trong số đó, 51,8% chưa từng tham gia bất kỳ khóa đào tạo chính quy nào, cho thấy khoảng trống lớn về kiến thức pháp luật và nghiệp vụ cơ bản. Từ những con số trên, bức tranh thực trạng hành nghề đang rất đáng lo ngại: lực lượng môi giới thiếu chuẩn hóa về năng lực và pháp lý, đặt ra yêu cầu cấp bách phải kiểm soát – chuẩn hóa đội ngũ và đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mọi nhà môi giới được cấp chứng chỉ hành nghề đúng quy định pháp luật. Nhu cầu nâng cao năng lực thông qua đào tạo bài bản và sát hạch cấp chứng chỉ vì thế trở thành hết sức thiết yếu.

Thứ hai, có đến 93 % số môi giới tham gia khảo sát bày tỏ mong muốn được dự thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề, cho thấy mức độ quan tâm và trách nhiệm tuân thủ quy định pháp luật rất cao. Điều này không chỉ khẳng định ý thức tuân thủ pháp luật và mong muốn chuẩn hóa kiến thức nghề nghiệp mà còn mở ra cơ hội lớn cho các cơ sở đào tạo uy tín phát triển chương trình bồi dưỡng, ôn tập và luyện thi chuyên sâu. Việc đáp ứng kịp thời nhu cầu này là bước then chốt để xây dựng đội ngũ môi giới chuyên nghiệp, minh bạch, góp phần ổn định và nâng tầm thị trường bất động sản.

Thứ ba, nhu cầu khẩn trương tổ chức kỳ thi sát hạch thí điểm tại các tỉnh/TP lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Đà Nẵng - đây cũng là nơi tập chung số lượng môi giới bất động sản lớn nhất cả nước. Việc tập trung kỳ thi tại những địa điểm này sẽ đảm bảo tính khả thi, giảm chi phí đi lại và đáp ứng kịp thời nhu cầu cấp “cơn khát” chứng chỉ hành nghề của lực lượng môi giới trên toàn quốc.

Thứ tư, có đến 88.6% nhà môi giới khẳng định cần được đào tạo trước kỳ thi sát hạch cho thấy nhu cầu chuẩn hóa kiến thức lẫn kỹ năng thực tế trước khi được cấp chứng chỉ hành nghề là hết sức cấp thiết.

Việc tổ chức các khóa đào tạo “bài bản, đúng chuẩn” không chỉ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực môi giới mà còn đảm bảo hiệu quả kỳ thi sát hạch, giảm thiểu gian lận và hạn chế chứng chỉ “trên giấy”.

Đồng thời, đây cũng là cơ sở để cơ quan quản lý siết chặt điều kiện cấp phép cho các đơn vị tổ chức đào tạo, tránh tình trạng khóa “chui”, thiếu kiểm soát, bảo đảm đội ngũ môi giới đáp ứng đúng yêu cầu của Luật Kinh doanh Bất động sản 2023.

Thứ năm, có đến 72,6 % nhà môi giới không hiểu thế nào là đơn vị đào tạo, bồi dưỡng đạt chuẩn, dẫn đến tình trạng “chọn sai, học nhầm” các khóa không đủ điều kiện cấp chứng nhận. Từ thực trạng này, rõ ràng việc minh bạch danh sách các đơn vị được cấp phép và truyền thông mạnh mẽ về tiêu chí chuẩn là hết sức cấp bách, nhằm bảo đảm học viên tiếp cận đúng nguồn đào tạo, tránh lợi dụng và đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực môi giới.

Những việc cần triển khai

Từ kết quả khảo sát thực tiễn, kết hợp với quá trình theo dõi triển khai thực hiện Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023 và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn, VARS nhận thấy một số vấn đề nổi bật cần được đánh giá nghiêm túc và có giải pháp kịp thời. Bộ Xây dựng cần đôn đốc các địa phương sớm tổ chức thi sát hạch, đồng thời cần sớm có văn bản chỉ đạo các UBND cấp tỉnh, TP khẩn trương thành lập Hội đồng thi (theo Nghị định 96/2024/NĐ-CP) và tiến hành tổ chức kỳ thi sát hạch đầu tiên. Có thể hướng dẫn lựa chọn một số địa phương trọng điểm để thí điểm tổ chức trong thời gian sớm nhất, sau đó rút kinh nghiệm đồng loạt triển khai trên cả nước.

Yêu cầu các địa phương hàng năm báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề Môi giới bất động sản và tổ chức thanh, kiểm tra hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề Môi giới bất động sản. Nhắc nhở và cảnh báo các địa phương không triển khai hoặc triển khai không hiệu quả.

Cùng với đó, Bộ nên ban hành bổ sung văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Kinh doanh Bất động sản 2023; chủ trì xây dựng và ban hành hành ngân hàng câu hỏi thi sát hạch chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản dùng chung cho các địa phương; thành lập Hội đồng chuyên gia xây dựng ngân hàng câu hỏi và bộ đề thi, gồm giảng viên chuyê ngành, chuyên gia pháp lý, nhà quản lý... Qua đó, Hội đồng thi các tỉnh/TP có thể sử dụng làm đề thi cho kỳ thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề tại địa phương. Đồng thời, định kỳ cập nhật để đảm bảo sự chính xác theo từng thời điểm.

Công bố công khai và cập nhật định kỳ danh sách cơ sở đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng các quy định. Danh sách được cập nhật thường xuyên trên cổng thông tin điện tử của Bộ và Sở Xây dựng các địa phương giúp người học nhận biết và lựa chọn đúng cơ sở hợp pháp. Tăng cường ứng dụng công nghệ trong quản lý thi và cấp chứng chỉ. Thiết lập cơ chế hậu kiểm, giám sát tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, người hành nghề và xử lý vi phạm. Tổ chức hậu kiểm sau cấp chứng chỉ: kiểm tra ngẫu nhiên các địa phương về việc tổ chức thi, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng, và kiểm tra hoạt động của các công ty kinh doanh dịch vụ môi giới, sàn giao dịch bất động sản, xác minh nguồn chứng chỉ, yêu cầu UBND tỉnh thu hồi nếu phát hiện sai phạm.

Đối với UBND các tỉnh, TP cần khẩn trương thành lập Hội đồng thi cấp tỉnh theo Nghị định 96/2024/NĐ-CP và phối hợp với các đơn vị uy tín, có năng lực, kinh nghiệm để hỗ trợ quá trình tổ chức thi khi nhận được đề nghị từ các tổ chức xã hội nghề nghiệp trung ương/ địa phương hoặc các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề đủ điều kiện hoạt động. Xây dựng lộ trình và kế hoạch tổ chức thi định kỳ. Công bố công khai danh sách đơn vị đào tạo, bồi dưỡng đủ điều kiện tại địa phương. Tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức môi giới và điều hành sàn giao dịch bất động sản trên địa bàn. Kiên quyết xử lý các cơ sở đào tạo hoạt động không phép, không đảm bảo điều kiện, không tổ chức đào tạo đúng quy định hoặc cấp chứng chỉ/bằng cấp không đúng quy trình, mua bán chứng chỉ/chứng nhận.

Chính thức ra mắt Boutique Gate - “Cửa ngõ vàng” đón sóng cầu Tứ Liên và Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia