Xử lý với vi phạm về kinh doanh theo phương thức đa cấp?

Công an tỉnh Phú Thọ tống đạt các quyết định, lệnh tố tụng trong vụ án. Ảnh: CA tỉnh Phú Thọ

Triệt phá đường dây kinh doanh đa cấp

Công an (CA) tỉnh Phú Thọ cho biết, đơn vị vừa đánh sập đường dây kinh doanh đa cấp có quy mô đặc biệt lớn, với số lượng thành viên gần 200.000 người, trong đó có 107.348 người Việt Nam, thuộc nhiều tỉnh thành trên toàn quốc; số còn lại là người nước ngoài ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đáng chú ý, đường dây này kinh doanh thực phẩm chức năng có chứa chất cấm, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của người dân, thu lợi bất chính hàng nghìn tỷ đồng.

Trước đó, qua công tác nắm tình hình trên không gian mạng, Ngày 14/5, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao CA tỉnh Phú Thọ đã bắt giữ 4 đối tượng về tội “Vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp”. Đây là đường dây do Tất Văn Hào (SN 1977, trú tại 26B, đường Tạ Uyên, khu phố 4, Phường 12, Quận 5, TP Hồ Chí Minh) và Lim Choon Foong (tức Nick Lim, SN 1982, quốc tịch Malaysia, trú tại phòng 1703, tầng 17, chung cư An Phú, Phường 11, Quận 6, TP Hồ Chí Minh) cầm đầu đường dây.

Kết quả điều tra ban đầu xác định, năm 2019, Tất Văn Hào thành lập Công ty TNHH Thương mại Đầu tư Bitney Việt Nam (Công ty Bitney Việt Nam), có địa chỉ tại số 109, đường số 22, Phường 11, Quận 6, TP Hồ Chí Minh để bán các loại thực phẩm như: nước trái cây hỗn hợp Multi Juice; nhau thai hươu Lucenta; kem Bitney Multi Cream. Sau đó, Hào cùng Lim Choon Foong tổ chức kinh doanh các sản phẩm theo hình thức đa cấp. Đến thời điểm bị đánh sập, Công ty Bitney Việt Nam đã bán hàng triệu sản phẩm trong hệ thống kinh doanh đa cấp. Tất cả các sản phẩm bán ra đều được đội giá gấp hàng chục lần so với giá nhập.

Cũng theo điều tra, trong năm 2022, 2023, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh đã kiểm nghiệm sản phẩm trà Bitney Multi Juice tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Viện Pasteur Nha Trang - Bộ Y tế. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, sản phẩm này có chứa chất “Tadalafil” (chất cấm trong sản xuất thực phẩm, chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ).

Quá trình khám xét, Cơ quan điều tra đã tạm giữ 41.800 hộp trà Multi Juice, cùng số tiền gần 2 tỷ đồng, 3 ô tô, 15 điện thoại di động, 7 máy tính xách tay và 3 con dấu tròn có tên Công ty TNHH Thương mại đầu tư Bitney Việt Nam; Công ty TNHH Thương mại dịch vụ đầu tư Bitney Việt Nam; Công ty TNHH Bitney House; 1 giấy chứng nhận đăng ký DN và các giấy tờ có liên quan khác. Hiện, CA tỉnh Phú Thọ đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án để xử lý các tổ chức, cá nhân có liên quan, đồng thời thu hồi tối đa các sản phẩm có chứa chất cấm đã được đưa ra thị trường.

Chế tài chưa đủ răn đe

Liên quan đến vụ án trên, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, nếu việc tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp” theo quy định tại Điều 217, Bộ luật Hình sự năm 2015, bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 đến 5 năm tù, tùy vào mức độ vi phạm.

Theo luật sư Nguyễn Hồng Thái, với việc kinh doanh thực phẩm chức năng có chứa chất cấm, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của người dân, đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm. Các đối tượng vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội “Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm”. Theo đó, tại Điều 317, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định mức phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng và phạt tù từ 1 đến 5 năm.

Ngoài ra, luật sư Nguyễn Hồng Thái cũng cho biết, cơ quan điều tra sẽ làm rõ, có hay không hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người tiêu dùng, trường hợp chứng minh có tội thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174, Bộ luật hình sự hiện hành với khung hình phạt cao nhất lên đến đến 20 năm hoặc tù chung thân. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Chuyên gia pháp lý cho biết, một số công ty kinh doanh đa cấp có các “mánh lới” lách luật để lừa người tiêu dùng, cũng bởi quy định pháp luật còn chưa chặt chẽ, rõ ràng; chế tài xử phạt còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. “Cụ thể, mức phạt cao nhất đối với hành vi vi phạm về bán hàng đa cấp là 200 triệu đồng theo Nghị định số 71/2014/NĐ-CP ngày 21/7/2014 của Chính phủ, quy định chi tiết Luật Cạnh tranh về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực cạnh tranh là còn quá ít so với mức lợi nhuận thu về từ các hoạt động bất hợp pháp. Trong khi đó, khoản 1 Điều 23, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có quy định mức phạt tiền đến 2 tỷ đồng đối với tổ chức.

Hơn nữa, theo Nghị định số 71/2014/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính đối với lĩnh vực kinh doanh bán hàng đa cấp thì chỉ có Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công Thương) là có thẩm quyền. Vì vậy, dù phát hiện ra sai phạm, đơn vị cũng phải chờ quyết định xử phạt từ Cục Quản lý Cạnh tranh, thủ tục phức tạp và tốn nhiều thời gian” - luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết.

	“Bộ mặt thật” của Giám đốc Công ty cổ phần Tầm nhìn Gia Nguyễn Group
	Siết chặt quản lý, phòng chống tội phạm trong hoạt động kinh doanh đa cấp