Vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ

Theo ĐBQH Nguyễn Tiến Sinh (Hoà Bình), chi thường xuyên, vẫn còn tình trạng lãng phí chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích một số khoản chi chưa đạt dự toán, chi thường xuyên năm 2015 tăng 1,5% so với dự toán vượt 11.500 tỷ đồng, năm 2016 theo báo cáo kết quả thực hiện ngân sách chi thường xuyên vẫn là 64,45%. Đề nghị Chính phủ có biện pháp thu hẹp khoảng cách giữa chi thường xuyên và chi phát triển, không để khoảng cách này ngày càng nới rộng.

“Trong bối cảnh thu ngân sách gặp nhiều khó khăn như hiện nay, cần ưu tiên ngân sách cho các khoản chi thật sự cần thiết về kinh tế, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội. Tăng chi đầu tư phát triển nhưng cần chọn lọc, kiên quyết cắt giảm các khoản chi không cần thiết đối với những công trình, dự án chưa thực sự cấp bách”, ĐB Sinh nhấn mạnh.

Định mức chi của nhiều quy định khá lạc hậu, chậm được điều chỉnh nên tình trạng vi phạm khá phổ biến lách luật, nhiều kiểu khác nhau, từ mua sắm ô tô, công tác phí, chi tiếp khách và các khoản chi khác… Một số chế độ, chính sách lớn được ban hành để giảm mục tiêu, giảm chi tăng cường năng lực quản lý của nhà nước, tuy nhiên không đi vào cuộc sống, thậm chí đang bị lợi dụng.

Ví dụ, chính sách tin giản biên chế, sắp xếp lại tổ chức bộ máy. Theo báo cáo của Chính phủ và một số ý kiến của các cơ quan và cá nhân có thẩm quyền thì trong thời gian vừa qua, chúng ta thực hiện quyết liệt về tinh giản biên chế, nhưng không giảm mà tăng trên 5%. Việc thực hiện khoán chi, khoán chế độ cho một số chức danh cũng thực hiện hết sức nửa vời, do đó chủ trương, chính sách sẽ không được thực hiện một cách nghiêm túc. Thủ tục chi hành chính, thủ tục quản lý, chi lòng vòng nhưng không thực sự hiệu quả, thanh quyết toán nhiều thủ tục rườm rà, nhiều chứng từ nhưng không đảm bảo quản lý tốt ngân sách và không tiết kiệm được đồng nào, ĐB Sinh phân tích.

ĐBQH Nguyễn Văn Thể (Sóc Trăng) bày tỏ: Bội chi ngân sách là vấn đề hết sức nóng bỏng hiện nay, là nguy cơ rất lớn về trần nợ công chúng ta không đảm bảo. “Tôi thấy bội chi ngân sách đến 6,28% tuy nhiên chi cho khoa học công nghệ chúng ta lại chi không đạt kế hoạch. Chúng ta bố trí có 9.700 tỷ đồng nhưng sử dụng không hết, chưa đạt là 96%. Đây là con số tôi cảm thấy hết sức lo lắng”.

Việt Nam với lực lượng tiến sỹ các trường đại học rất nhiều, chúng ta đầu tư nhiều cho khoa học công nghệ thì chúng ta có những công trình nghiên cứu mang tầm cỡ quốc tế cũng như trong khu vực, đặc biệt trong nước. Những công trình nghiên cứu ứng dụng trong điều kiện Việt Nam để chúng ta đi tắt đón đầu, thế nhưng chúng ta bố trí chưa được 10 ngàn tỷ đồng mà chúng ta dùng không hết, tôi nghĩ rằng có thể do thủ tục thanh toán hay do quy định không được rõ ràng thành ra việc thanh toán không đảm bảo yêu cầu, ĐB Thể phân tích.

ĐBQH Nguyễn Văn Thể: Bội chi ngân sách là vấn đề hết sức nóng bỏng, ảnh tư liệu

“Tuy nhiên, tôi khẳng định lại Việt Nam nếu không tập trung cho khoa học và công nghệ thì chắc chắn Việt Nam sẽ rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp, không có con đường nào khác. Bởi vì, nếu chúng ta phát triển công nghiệp, nông nghiệp như hiện nay, cả dịch vụ thương mại thì chúng ta cũng không thể nào có nguồn thu đột phá. Do đó, tôi rất mong trong những năm tới chúng ta cần phải bố trí vốn cho khoa học và công nghệ nhiều hơn”, ĐB Thể đề xuất.

Về tình hình thu ngân sách, các ĐBQH bày tỏ lo ngại khi nhiều khoản thu không đạt dự toán. ĐBQH Phùng Đức Tiến (Hà Nam) cho rằng, để nuôi dưỡng nguồn thu và quản lý nguồn thu kể cả trước mắt cũng như lâu dài, Chính phủ cần quan tâm tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước, cân đối việc thu để đảm bảo cho các tập đoàn, tổng công ty vừa cân đối được phần nộp cho ngân sách nhà nước vừa đảm bảo phát triển một cách bền vững.

Với doanh nghiệp FDI cần có sự kiểm soát quản lý nguồn thu một cách chặt chẽ hơn, bởi vì trong những năm qua vấn nạn chuyển giá, trốn thuế thông qua việc mua bán vật tư, vật liệu, bán sản phẩm chuyển giao công nghệ đã xảy ra tương đối nhiều.

ĐB Tiến dẫn chứng: Theo kết quả thanh tra chuyên đề về chuyển giá của ngành thuế cho thấy có tới hàng trăm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên cả nước liên tục khai lỗ để trốn thuế với số tiền truy thu, truy hoàn lên tới cả nghìn tỷ đồng, làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của nước ta, đồng thời thất thoát nguồn thu đáng kể cho ngân sách.

Trong thời gian tới nhu cầu vốn vay còn rất lớn, nếu tiếp tục đầu tư như trong thời gian vừa qua dàn trải, thất thoát, lãng phí thì hệ quả sẽ không chỉ dừng ở việc tăng rủi ro cho hệ thống tài chính, mất an toàn nợ công mà còn gây bất ổn kinh tế vĩ mô. Do vậy, tôi đề nghị Chính phủ cần có cơ chế phân bổ vốn đầu tư, đảm bảo tính minh bạch, có cơ chế giám sát dòng vốn đầu tư chặt chẽ, chống thất thoát, lãng phí các dự án đầu tư công và kế hoạch đầu tư công trung hạn, ĐB Tiến nhấn mạnh.

T.An / PL&XH