Giải pháp khắc phục hạn chế trong giám định tư pháp

Giám định viên thực hiện giám định tư pháp. Ảnh: T.L

Theo Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp Lê Văn Tuấn, hiện nay việc trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản còn tràn lan, vượt quá phạm vi chuyên môn của cơ quan, tổ chức được trưng cầu; không cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, tài liệu cần cho việc giám định; tình trạng chậm trễ trong tiếp nhận, thực hiện giám định đối với một số lĩnh vực giám định kiêm nhiệm hoặc chậm trễ thành lập Hội đồng định giá tài sản và thực hiện giám định, nhất là khi vụ việc có liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương, còn có dấu hiệu né tránh, đùn đẩy, từ chối không có lý do chính đáng; vẫn xảy ra tình trạng chất lượng kết luận giám định, định giá tài sản chưa bảo đảm chất lượng, ảnh hưởng đến hoạt động điều tra, truy tố và xét xử trong một số vụ việc, vụ án, nhất là án tham nhũng, kinh tế/định giá tài sản.

Nguyên nhân chủ yếu là việc triển khai, thực hiện chỉ đạo của Đảng về công tác này ở một số nơi còn hạn chế, chưa thực sự hiệu quả nên thể chế về giám định tư pháp, định giá tài sản chưa được hoàn thiện, đồng bộ, thống nhất, chặt chẽ; nhận thức và tổ chức thực hiện các quy định pháp luật của các cấp, các ngành còn hạn chế, chưa đầy đủ, kém hiệu quả; việc kiểm tra, đánh giá, làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp đối với công tác giám định tư pháp, định giá tài sản chưa thường xuyên và hiệu quả còn thấp...

Do đó, cần thiết phải xây dựng Chỉ thị của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám định tư pháp, định giá tài sản nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, khó khăn trong các công tác này, đồng thời đáp ứng tốt yêu cầu của hoạt động tố tụng trong tình hình mới.

Trên cơ sở đó, dự thảo Chỉ thị tập trung vào 3 nội dung chính. Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền đối với công tác giám định, định giá tài sản: xây dựng tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ đối với công tác giám định tư pháp, định giá tài sản; coi đây là một trong những nội dung đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hàng năm của tổ chức, người đứng đầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan quản lý Nhà nước và cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Thứ hai, hoàn thiện thể chế về giám định tư pháp, định giá tài sản. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, cụ thể, thuận lợi, khả thi đối với công tác giám định tư pháp, định giá tài sản và có liên quan theo hướng thống nhất, đồng bộ, khả thi nhất là sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về giám định tư pháp, định giá tài sản, nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế hiện nay.

Theo đó, việc hoàn thiện thể chế về giám định tư pháp mà trong đó trọng tâm là sửa đổi Luật Giám định tư pháp theo hướng quy định toàn diện, đầy đủ về giám định tư pháp với phương châm một Luật sửa nhiều Luật và các văn bản có liên quan. Rà soát, sửa đổi, bổ sung Nghị định của Chính phủ về định giá tài sản và các văn bản khác có liên quan theo hướng củng cố, kiện toàn tổ chức làm định giá tài sản và đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động định giá tài sản phục vụ hoạt động tố tụng; nâng cao chất lượng đội ngũ người làm định giá tài sản; đổi mới cơ chế tài chính; tăng cường quản lý Nhà nước về định giá tài sản...

Thứ ba, thực hiện các giải pháp cụ thể khác để nâng cao hiệu quả công tác giám định tư pháp, định giá tài sản gắn với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và cơ quan có liên quan: rà soát, sửa đổi, hoàn thiện hướng dẫn về tổ chức, hoạt động giám định ở lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng, đầy đủ về quy trình, thời hạn giám định; hồ sơ, tài liệu cần giám định đối với từng loại việc giám định; áp dụng quy chuẩn chuyên môn; phân cấp tiếp nhận, thực hiện giám định giữa T.Ư và địa phương để bảo đảm việc thực hiện giám định thống nhất, chất lượng trong toàn quốc.

Củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức giám định tư pháp, định giá tài sản theo tinh thần tinh gọn, hiệu quả, không chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, đơn vị; đẩy mạnh cung cấp dịch vụ giám định ngoài tố tụng của các tổ chức giám định tư pháp công lập; mở rộng phạm vi lĩnh vực được thành lập văn phòng giám định tư pháp; huy động các tổ chức chuyên môn có năng lực tham gia hoạt động giám định tư pháp, định giá tài sản…

Nâng cao chất lượng, tiến độ công tác giám định Tư pháp