Giảm thuế Giá trị gia tăng đến hết 2026: đòn bẩy kích thích tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp

Người tiêu dùng chọn mua hàng hóa tại siêu thị Winmart Thăng Long, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Kéo dài thêm 1,5 năm

Ngày 17/6, với 452/453 đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết quan trọng về tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026, áp dụng với các nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc khoản 3 Điều 9 Luật Thuế GTGT số 48, tức những mặt hàng đang chịu thuế suất 10% sẽ được giảm xuống còn 8%. Đây là bước nối dài chính sách tài khóa linh hoạt đã được triển khai từ năm 2022 đến nay, tiếp tục khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc đồng hành cùng DN và người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn tiềm ẩn nhiều biến động khó lường.

Điểm đáng chú ý là thời gian áp dụng chính sách lần này kéo dài 1,5 năm, từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026, thay vì chỉ 6 tháng hay 1 năm như trước. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, đây là khoảng thời gian đủ dài để chính sách thực sự phát huy tác dụng, tạo điều kiện cho DN lên kế hoạch dài hạn, từ đó tăng đầu tư, mở rộng sản xuất, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng GDP 8% năm 2025 và đạt mức hai con số trong giai đoạn 2026–2030. So với các nghị quyết trước đây, lần này phạm vi đối tượng được hưởng ưu đãi thuế đã được mở rộng. Bên cạnh các ngành hàng tiêu dùng thiết yếu, nhiều lĩnh vực như logistics, vận tải, công nghệ thông tin, những ngành giữ vai trò “gân cốt” trong chuỗi cung ứng hiện đại cũng được đưa vào diện áp dụng.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, đề xuất ban đầu đã có nhiều ý kiến trái chiều. Có đại biểu đề nghị giảm mạnh hơn nữa từ 4–5% nhưng chỉ tập trung vào nhóm ngành đặc biệt khó khăn. Trong khi đó, cũng có quan điểm cho rằng, cần giảm thuế đồng loạt 2% cho toàn bộ các mặt hàng đang chịu thuế suất 10%. Tuy nhiên, phương án được Chính phủ lựa chọn là dung hòa lợi ích, đồng thời, bảo đảm không ảnh hưởng quá lớn đến cân đối ngân sách Nhà nước. Những ngành không nằm trong diện được giảm thuế tiếp tục bao gồm: viễn thông, tài chính – ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, các sản phẩm kim loại, khai khoáng (trừ than), hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng, dầu).

Việc giảm thuế đương nhiên kéo theo bài toán giảm thu ngân sách Nhà nước. Theo tính toán, chính sách này sẽ khiến ngân sách hụt khoảng 121.740 tỷ đồng trong 1,5 năm tới. Trong đó, 39.540 tỷ đồng trong 6 tháng cuối năm 2025 và 82.200 tỷ đồng trong năm 2026. Nếu thực hiện giảm thuế đồng loạt cho toàn bộ hàng hóa đang chịu thuế suất 10%, con số này sẽ tăng lên đến 167.000 tỷ đồng. Điều đó không chỉ đe dọa tính bền vững tài khóa mà còn ảnh hưởng đến trần nợ công, một trong những mục tiêu kiểm soát vĩ mô trọng yếu trong giai đoạn tới.

Gỡ khó cho doanh nghiệp

PGS.TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cho rằng, việc tiếp tục giảm 2% thuế GTGT với một số nhóm ngành có tác động lan tỏa lớn là một chính sách tài khóa đúng đắn. PGS.TS Ngô Trí Long phân tích: giảm thuế không chỉ là cách “bơm tiền gián tiếp” ra nền kinh tế mà còn giúp DN giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh, từ đó tạo thêm việc làm, kích thích tiêu dùng, và cuối cùng là mở rộng quy mô thu ngân sách trong dài hạn.

Quan điểm này cũng được chia sẻ bởi PGS.TS Lý Phương Duyên (Học viện Tài chính). PGS.TS Lý Phương Duyên nhấn mạnh, GTGT là một loại thuế gián thu, tức là người tiêu dùng cuối cùng sẽ là người trả thuế. Do đó, việc giảm 2% thuế GTGT sẽ giúp giá hàng hóa, dịch vụ trên thị trường giảm tương ứng, thúc đẩy tổng cầu, điều rất cần thiết trong giai đoạn nền kinh tế đang cần lực kéo để bứt phá.

Hơn nữa, chính sách này gián tiếp hỗ trợ các DN vượt qua khó khăn về chi phí sản xuất và dòng tiền. “Giảm 2% VAT là một cú hích tài khóa giúp DN phục hồi nhanh hơn, qua đó quay lại đóng góp cho ngân sách và tăng trưởng quốc gia. Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% năm 2025 nhờ vậy không còn là viển vông”, PGS.TS Lý Phương Duyên phân tích.

Giám đốc Công ty TNHH Hưng Phát Lê Văn Hùng, một DN kinh doanh hàng gia dụng tại Hà Nội chia sẻ, việc kéo dài chính sách giảm thuế đến hết năm 2026 là một tin vui lớn với các DN đang “gồng mình” trước chi phí đầu vào cao và sức mua sụt giảm. “Thị trường tiêu dùng từ đầu năm đến nay rất trầm lắng. Việc giảm VAT không chỉ giúp DN có thêm dư địa giảm giá bán, giữ chân khách hàng, mà còn hỗ trợ chúng tôi xây dựng chiến lược dài hơi. Khi chính sách kéo dài 18 tháng, DN có thể tính toán đầu tư, mở rộng, chứ không bị động như khi chính sách chỉ áp dụng ngắn hạn 6 tháng”, ông Lê Văn Hùng nói.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chính sách giảm thuế GTGT cũng cần được nhìn nhận như một biện pháp ngắn, trung hạn, có mục tiêu và thời điểm kết thúc rõ ràng. Bởi xét về lâu dài, việc duy trì mức thuế GTGT 8% sẽ đi ngược lại với định hướng cải cách thuế theo Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, vốn đặt mục tiêu tiến tới áp dụng một mức thuế suất GTGT duy nhất và thậm chí có thể tăng lên trong tương lai.

Do đó, sau khi chính sách này kết thúc vào cuối năm 2026, các cơ quan chức năng cần chuẩn bị lộ trình phù hợp để điều chỉnh thuế suất trở lại, bảo đảm không gây sốc cho thị trường nhưng cũng không ảnh hưởng đến nguồn thu bền vững của ngân sách quốc gia.

Chính sách giảm thuế GTGT 2% lần này nếu được triển khai bài bản, đúng đối tượng, sẽ trở thành “bàn đạp” mạnh mẽ cho tăng trưởng, tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực trong toàn bộ nền kinh tế. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, sự chủ động của cộng đồng DN và đặc biệt là cơ chế giám sát linh hoạt, kịp thời điều chỉnh để tránh những hệ quả không mong muốn.

	Đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết 31/12/2026
	Kinh doanh vận chuyển, logistic, hàng hoá, dịch vụ công nghệ thông tin thuộc nhóm được giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết 31/12/2026