Người đàn ông sốc nhiệt suýt tử vong sau khi làm việc giữa trưa nắng

Bác sĩ kiểm tra tình trạng bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Bệnh nhân T.V.T, làm nghề thợ xây lao động ngoài trời giữa thời tiết oi bức. Vào khoảng 15–16h, sau nhiều giờ làm việc liên tục dưới trời nắng, anh bắt đầu có dấu hiệu mệt lả, thẫn thờ, không còn khả năng giao tiếp. Tiếp theo đó là loạt biểu hiện bất thường: co giật, rối loạn ý thức và mất kiểm soát hành vi. Khi được đưa đến cơ sở y tế, người bệnh trong tình trạng co cứng toàn thân, sốt cao tới 42 độ C, thậm chí đã cắn vào lưỡi dẫn đến chảy máu khoang miệng.

Theo ThS.BS Trương Tư Thế Bảo – bác sĩ trực tiếp điều trị, bệnh nhân nhập viện với đầy đủ biểu hiện của sốc nhiệt nghiêm trọng, bao gồm: tăng thân nhiệt vượt mức, rối loạn chức năng thần kinh Trung ương (co giật, lơ mơ, hôn mê), kèm theo rối loạn điện giải và tổn thương gan, thận cấp tính. Một yếu tố đáng lưu tâm là tiền sử lạm dụng rượu và xơ gan của bệnh nhân – điều này không chỉ khiến cơ thể vốn đã yếu kém trong việc điều chỉnh nhiệt độ mà còn khiến quá trình phục hồi sau sốc nhiệt trở nên khó khăn hơn.

ThS.BS Trương Tư Thế Bảo cho biết, các xét nghiệm cho thấy men gan của bệnh nhân tăng cao. Tình trạng này nhiều khả năng là kết quả của việc đồng thời bị ảnh hưởng bởi rượu và sốc nhiệt. Người nhà cũng xác nhận rằng bệnh nhân có thói quen uống rượu thường xuyên, dù thể trạng đã suy giảm trong thời gian gần đây. Chính việc lạm dụng rượu không chỉ bào mòn chức năng gan mà còn làm giảm đáng kể khả năng điều hòa thân nhiệt, khiến người bệnh dễ gục ngã khi phải làm việc trong điều kiện nắng nóng khắc nghiệt.

Hiện tại, bệnh nhân T đã qua cơn nguy kịch và đang được điều trị tích cực tại bệnh viện bằng các phương pháp hỗ trợ như truyền dịch, điều chỉnh điện giải, bảo vệ và phục hồi chức năng gan – thận. Các chỉ số sinh hóa đang được theo dõi sát để đánh giá tiến triển phục hồi trong những ngày tới.

Phân tích về cơ chế gây ra sốc nhiệt, ThS.BS Trương Tư Thế Bảo lý giải, đây là hậu quả của việc cơ thể tích tụ nhiệt do môi trường bên ngoài quá nóng trong khi cơ chế điều nhiệt tự nhiên không còn đủ khả năng điều hòa. Có hai dạng điển hình: một là do ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu và cổ gáy, gây rối loạn trung khu thần kinh, dẫn đến tình trạng lú lẫn, ngất xỉu hoặc thậm chí tử vong; hai là do nhiệt độ môi trường quá cao kéo dài, khiến cơ thể không thể thoát nhiệt qua mồ hôi, gây rối loạn điện giải, suy tuần hoàn và tổn thương nhiều cơ quan quan trọng như gan, thận, não.

Sốc nhiệt không xuất hiện một cách đột ngột mà thường khởi đầu bằng những triệu chứng dễ bị bỏ qua như mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu, thân nhiệt tăng cao, lơ mơ, thở nhanh… Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, người bệnh có thể nhanh chóng rơi vào trạng thái hôn mê, suy gan cấp, hoại tử cơ, suy đa cơ quan và tử vong.

Từ thực tế điều trị, các bác sĩ khuyến cáo người lao động ngoài trời cần được sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt tránh lao động trong khung giờ nắng gắt từ 10h đến 16h. Việc trang bị mũ rộng vành, mặc quần áo dài tay, che kín cổ gáy bằng khăn và uống đủ nước – bổ sung điện giải thường xuyên là những biện pháp đơn giản nhưng thiết yếu để ngăn ngừa sốc nhiệt. Nếu có dấu hiệu bất thường như mệt mỏi bất thường, hoa mắt, chóng mặt, cần dừng công việc ngay lập tức và tìm nơi râm mát để nghỉ ngơi, theo dõi.

Đặc biệt, những người có bệnh mạn tính như xơ gan, suy thận hoặc đang lạm dụng rượu, cần hết sức cẩn trọng. Với nhóm người này, khả năng tự điều hòa nhiệt độ vốn đã kém, việc làm việc dưới trời nắng không chỉ nguy hiểm mà có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề hơn nhiều so với người bình thường.

Trong trường hợp nghi ngờ có người bị say nắng hoặc sốc nhiệt, cần nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi thoáng mát, dùng khăn ấm để lau người, sử dụng quạt nhẹ giúp hạ nhiệt, cho uống nước nếu còn tỉnh táo, và nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Tưởng bổ, hóa độc: mối nguy từ những món ăn côn trùng hoang dã