Nhận diện và cảnh giác

Ảnh minh họa.

Đa dạng các cuộc gọi lừa đảo

Những cuộc gọi lạ nhưng không ai nói gì: Cục An toàn thông tin cho biết, nhiều người dùng điện thoại phản ánh về tình trạng thường xuyên nhận được cuộc gọi từ số lạ nhưng khi bắt máy thì không ai trả lời. Nguyên nhân có thể do lỗi kỹ thuật hoặc kẻ gian cố tình thực hiện cuộc gọi không lời nhằm khơi gợi sự tò mò, khiến khách hàng gọi lại. Khi đó có thể bị tính phí viễn thông cao bất thường.

Cuộc gọi từ số lạ nhưng không có âm thanh: đó là tình huống mà nhiều người thường thắc mắc và muốn gọi lại để kiểm tra. Tuy nhiên, nếu số điện thoại có 14 số thì nên cân nhắc kỹ trước khi nghe và tuyệt đối không gọi lại để tránh mất phí cao. Ngược lại, nếu đó là số điện thoại 10 chữ số có thể chủ động liên hệ lại để xác nhận.

Giả mạo shipper: thủ đoạn phổ biến của các đối tượng là gọi điện tự xưng shipper, thông báo có đơn hàng cần giao và yêu cầu khách thanh toán trước qua chuyển khoản. Sau khi tiền được gửi đi, người mạo danh viện lý do nhầm lẫn số tài khoản thường là tài khoản hội viên hoặc gói dịch vụ và yêu khách hàng truy cập đường link giả mạo để hoàn tiền. Khi nạn nhân nhập thông tin vào các đường link này, tài khoản ngân hàng lập tức bị chiếm đoạt.

Giả mạo CA, Viện Kiểm sát, Tòa án: gọi điện gây sức ép, yêu cầu nộp tiền. Kịch bản lừa đảo trong tình huống này là: giả làm CA, Viện Kiểm sát, Tòa án… liên hệ với nạn nhân thông báo vi phạm không có thật, khai thác thông tin cá nhân của người nghe. Sau đó, chúng sẽ sử dụng các thông tin này để làm giả lệnh bắt, khởi tố của CQCA nhằm đe dọa, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền để phục vụ điều tra.

Giả danh ngân hàng gọi điện mời chào vay tiền online: thủ đoạn này thực hiện bằng cách hướng dẫn nạn nhân làm các thủ tục vay, mở tài khoản online, sau đó gửi yêu cầu xác nhận phê duyệt khoản vay và yêu cầu nộp các khoản tiền lệ phí, tiền trả góp… để chiếm đoạt.

Giả danh nhân viên cửa hàng, công ty xổ số: gọi điện thông báo họ may mắn nhận được phần thưởng có giá trị cao. Để nhận phần thưởng này, nạn nhân phải mua một sản phẩm của đối tượng có giá trị cao hơn giá trị ngoài thị trường hoặc chuyển trước một số tiền đóng thuế để nhận thưởng, sau đó chiếm đoạt.

Giả mạo, lừa đảo đặt phòng du lịch: theo đó, các đối tượng sử dụng trang facebook có giao diện gần giống với trang web, fanpage của khách sạn, resort, homestay, thậm chí có trang facebook còn có cả tích xanh để đánh lừa người có nhu cầu đặt phòng du lịch. Qua đó thu hút khách hàng liên hệ tư vấn và chuyển khoản đặt cọc. Sau khi đặt cọc, đối tượng lừa đảo lại thông báo khách hàng chuyển sai nội dung và yêu cầu chuyển lại tiền để "bộ phận kế toán" xác nhận và hoàn lại số tiền thừa. Tuy nhiên, sau nhiều lần chuyển khoản, các đối tượng sẽ chặn liên lạc và chiếm đoạt toàn bộ số tiền chuyển khoản.

Cuộc gọi giả danh nhân viên điện lực: thủ đoạn của các đối tượng là gọi điện tới các hộ gia đình thông báo sắp bị cắt điện vì chưa thanh toán tiền điện. Khi người dân trao đổi là đã thanh toán tiền điện, sẽ có đối tượng mạo danh là nhân viên phòng kĩ thuật gọi điện lại để điều chỉnh dữ liệu trên hệ thống. Sau đó, các đối tượng sẽ gợi ý người dân truy cập các đường link, app giả mạo có giao diện giống với trang web chính thức của EVN. Khi cài đặt các app giả mạo này người dân có nguy cơ sẽ bị chiếm quyền điều khiển toàn bộ điện thoại và tài khoản ngân hàng.

Những khuyến cáo từ cơ quan chức năng

Từ câu chuyện của cá nhân mình, chị Nguyễn Thị Huệ (trú tại huyện Thanh Trì, Hà Nội) cũng từng nhận được các cuộc gọi mạo danh chia sẻ: “Mới đầu khi nghe các cuộc gọi giả danh thông báo vi phạm pháp luật, tôi cũng khá hoang mang và lo lắng bởi các đối tượng luôn thúc giục phải thực hiện theo yêu cầu của họ. Thấy có dấu hiệu nghi vấn, tôi thường hỏi những người có hiểu biết về pháp luật để nhờ tư vấn. Tôi cũng thường xuyên chủ động cập nhật các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo qua các phương tiện thông tin truyền thông. Sau khi nhận được các cuộc gọi rác, cuộc gọi nghi lừa đảo, tôi đều báo cáo nhà mạng theo hướng dẫn và chặn số vừa gọi. Tôi không tham gia vào các hội nhóm, kết bạn qua mạng xã hội nếu không có sự chủ động trao đổi từ hai phía sẽ giúp giảm nguy cơ bị đối tượng xấu lừa đảo”.

Trao đổi về các hình thức lừa đảo qua điện thoại hiện nay, Ông Vũ Ngọc Sơn, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, Giám đốc kỹ thuật Công ty Cổ phần Công nghệ an ninh mạng quốc gia chia sẻ, lừa đảo trực tuyến đã và đang là vấn nạn phổ biến trên không gian mạng toàn cầu và tại Việt Nam. Nguyên nhân đầu tiên là do nguồn lợi mà các đối tượng lừa đảo thu được tương đối lớn. Đây là động cơ để các đối tượng liên tục thay đổi thủ đoạn, hành vi lừa đảo với mục tiêu cuối cùng là chiếm đoạt tiền của người dùng. Nguyên nhân thứ hai là hiện nay việc thay đổi nhận thức, hành động của người dùng khi chuyển từ không gian thực lên không gian mạng còn chậm nên một bộ phận người dân vẫn bị sập bẫy lừa đảo.

Đặc biệt, các đối tượng lừa đảo liên tục thay đổi phương thức, thủ đoạn lừa đảo khi từ 24 phương thức cơ bản ban đầu, các đối tượng đã kết hợp, xáo trộn các phương thức với nhau khiến cho số lượng các hình thức lừa đảo được tăng lên theo cấp số nhân. Sự biến hóa khó lường này khiến cho người dân nếu không có kỹ năng an toàn thì sẽ rất khó nhận diện tất cả các thủ đoạn lừa đảo và có giải pháp phòng tránh.

	Bài học cảnh giác từ vụ mê “đắc đạo thành tiên”
	Cẩn trọng với "cuộc gọi mồi": chiêu trò lừa đảo quay trở lại