Bài cuối: Thay đổi góc nhìn, để có những giải pháp đồng bộ

Chủ nuôi phải rọ mõm và dây xích trước khi đưa chó ra ngoài đường nhưng vẫn chưa được thực thi nghiêm chỉnh. Ảnh: Thái An

Cần thực thi mạnh tay, nghiêm minh hơn

Theo số liệu thống kê của Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y, trên địa bàn Hà Nội hiện có khoảng 440.000 con chó, mèo và con số này thường xuyên biến động. Đáng chú ý, người dân sống ở khu vực đô thị, đặc biệt tại các chung cư cao tầng ngày càng có xu hướng nuôi chó cảnh, trong đó bao gồm cả các loại chó lớn, chó có đặc tính hung dữ. Bên cạnh đó, ý thức của một bộ phận người dân vẫn chưa cao, không chủ động khai báo số lượng vật nuôi và thực hiện tiêm phòng theo quy định gây nhiều khó khăn cho công tác phòng, chống bệnh dại, nguy cơ mất an toàn cho cộng đồng.

Thực tế, Luật Thú y đã quy định rõ, người nuôi chó phải khai báo với chính quyền địa phương; bắt buộc tiêm phòng dại; phải giữ chó trong khuôn viên gia đình, khi đưa ra nơi công cộng phải đảm bảo an toàn như đeo rọ mõm, xích chó và có người dắt; chịu mọi phí tổn khi chó thả rông bị bắt giữ hay tấn công người khác. Nuôi chó tập trung phải đảm bảo vệ sinh thu ý và không gây tiếng ồn. Chính quyền địa phương phải tổ chức quản lý, hàng năm phải tiêm phòng bắt buộc cho chó mèo trên địa bàn, bắt giữ chó thả rông, xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, xử lý vi phạm, tổ chức tuyên truyền, tập huấn cho đội ngũ bắt giữ chó và mạng lưới thú y.

Theo TS Nguyễn Ngọc Sơn, Phó chủ tịch thường trực Hội Chăn nuôi Việt Nam, chó thả rông gây ra rất nhiều hệ lụy như đã đề cập, do đó, các cơ quan quản lý Nhà nước, chính quyền địa phương cần thay đổi góc nhìn, thực sự coi trọng vấn đề để có được những giải pháp đồng bộ.

Nhiều nơi công cộng ở Hà Nội đã đưa ra quy định về việc thả dắt chó, mèo nhưng vẫn thiếu sự giám sát. Ảnh: Thái An

“Trước hết, cần coi trọng trách nhiệm của người nuôi chó. Làm tốt hơn việc tuyên truyền, giáo dục các quy định liên quan trong các cuộc họp tổ dân phố, trong mạng xã hội: Zalo nhóm, Facebook,…, thu hút các tổ chức xã hội, tổ chức chính trị cùng vào cuộc để đôn đốc, nhắc nhở người dân. Nên hỗ trợ người dân trong việc đăng ký, quản lý chó nuôi. Áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm đối với chó thả rông. Cụ thể là cần được làm thường xuyên, công khai để tạo hiệu quả. Bởi vì đôi khi người ta cảm thấy lòng tự trọng, có khi tiền thì nhỏ thôi nhưng người ta thấy vấn đề là sự tôn trọng của người khác”, TS Nguyễn Ngọc Sơn cho biết.

Hoàn thiện hành lang pháp lý

Liên quan đến vấn đề quản lý vật nuôi, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật Hồng Thái và đồng nghiệp, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, chúng ta đã có tương đối đầy đủ những quy định của pháp luật cũng như các quy định của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương về việc quản lý vật nuôi, nuôi “thú cưng”. Thế nhưng trong thực tế, những quy định của pháp luật có tính bắt buộc chung ít nhiều đã không được thực thi.

Từ thực tế đó, cần tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật, dù đã có nhưng khung hình phạt còn thấp, thực hiện chưa nghiêm khi nhiều địa phương chưa sát sao. Thay vì tăng nặng chế tài để tạo sức răn đe thì Nghị định 144 năm 2021 (thay thế Nghị định 167 năm 2013) đã không còn quy định xử phạt hành vi để động vật nuôi phóng uế nơi công cộng. Đồng thời, hoàn toàn không có quy định về nuôi và quản lý các loài chó dữ, nguy hiểm.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái đề xuất, nên thành lập các trung tâm cứu hộ, phòng khám để tiếp nhận, chăm sóc, xử lý chó thả rông. Xử lý bằng công nghệ trong việc quản lý chó nuôi, gắn chip điện tử. “Đường phố bây giờ có hệ thống camera, chúng ta cũng nên đưa hệ thống giám sát bằng camera để tuyên truyền, nhắc nhở và xử lý vi phạm. Chúng ta hợp tác với các tổ chức phi chính phủ, đối xử nhân đạo với động vật, nâng cao phúc lợi cho động vật: chăm sóc sức khỏe tốt, điều kiện sống. Ngoài ra, hành lang pháp lý cũng cần được hoàn thiện để chính quyền địa phương có căn cứ thực thi.

Nên chăng cần bổ sung quy định về việc tạm giữ vật nuôi nếu chủ vật nuôi không nộp phạt, mọi chi phí trông giữ do chủ vật nuôi chi trả. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để lực lượng chức năng có thể xử lý trên thực tế, tạo tính răn đe, nhất là khi thú cưng ngày nay có giá trị lên tới tiền triệu. Tất nhiên, các quy định cần được thiết kế cho phù hợp điều kiện mỗi vùng miền và cần thực hiện thí điểm ở đô thị, rút kinh nghiệm, điều chỉnh trước khi triển khai ở nông thôn hay vùng sâu, vùng xa”, luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết.

Cùng với việc phổ biến các quy định của pháp luật về vật nuôi đến từng người dân bằng nhiều hình thức khác nhau thì những trường hợp bị xử lý nghiêm chắc chắn sẽ khiến người nuôi chó thay đổi nhận thức và ý thức một cách rõ rệt. Bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền thì đơn vị quản lý các địa điểm công cộng, như công viên, cũng cần nâng cao trách nhiệm trong việc nhắc nhở, xử lý những vi phạm liên quan vật nuôi trong phạm của vi mình.

Theo các chuyên gia, ở một số nước như Mỹ hay Singapore có những quy định về quản lý chó mèo rất chặt chẽ. Ví như quy định chó nuôi sau 3 tháng tuổi phải khai báo với cơ quan chức năng hay gắn chip. Dù vậy, để quy định này được triển khai hiệu quả cần phải làm theo lộ trình, tránh phiền hà trong công đoạn đăng ký.

Ở nhiều gia đình hiện nay, việc nuôi chó mèo đã trở thành một phần không thể thiếu nên quy định cũng là tạo điều kiện được nuôi chó mèo một cách an toàn, tránh các phiền hà cho người xung quanh.

"Theo tôi nên triển khai ngay việc đăng ký ở địa bàn trọng điểm là khu chung cư và nơi công cộng và sau đó là triển khai ở các hộ gia đình nhỏ lẻ. Đối với loài chó dữ có nguồn gốc từ nước ngoài thì nên triển khai ngay vì tính nguy hiểm của nó. Tôi rất đồng tình với đề xuất này", Ths Lưu Đức Quang, Giảng viên Đại học Kinh tế luật, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho biết.

Câu chuyện chó, mèo thả rông tưởng chừng là chuyện nhỏ nhưng xem ra lại rất nan giải ở những đô thị hiện nay. Đã đến lúc chúng ta cần thay đổi cách nhìn, từ việc coi đó là chuyện “bình thường” sang ý thức lên án, hành động để xây dựng một xã hội văn minh, trách nhiệm hơn.

	Bài 1: Chó thả rông, phóng uế ở nơi công cộng gây bức xúc
	Bài 2: Siết chặt quy định và chế tài xử phạt