Báo chí góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong với Ban Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị. Ảnh: Thanh Hải

Luôn căn chỉnh thước ngắm về trách nhiệm xã hội

Xuyên suốt chiều dài lịch sử, báo chí và người làm báo luôn khẳng định vị thế quan trọng trong đời sống xã hội, bởi tinh thần dấn thân, tâm huyết và trách nhiệm. Theo PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, đội ngũ người làm báo luôn nêu cao tinh thần cống hiến, luôn có mặt trên tuyến đầu nóng bỏng nhất, quan trọng nhất của đất nước. Nhiều tác phẩm báo chí chất lượng, thể hiện bản lĩnh chính trị và trách nhiệm xã hội, kỹ năng nghề nghiệp của người làm báo, tạo được hiệu quả xã hội cao, sức lan tỏa rộng trong Nhân dân. Nhiều nhà báo bằng sự sắc sảo, nhãn quan tinh tường, dấn thân, lăn lộn trong thực tiễn, nhạy bén với thời cuộc đã làm tốt vai trò “đi trước, mở đường”, lan tỏa những giá trị tốt đẹp và năng lượng tích cực, tạo đồng thuận trong xã hội, góp phần khơi dậy và nuôi dưỡng khát vọng về một đất nước Việt Nam hùng cường, giàu mạnh.

Thực tế cho thấy, trách nhiệm xã hội của báo chí rất quan trọng, bởi nhà báo có trách nhiệm phản ánh thực tế chính xác và đa chiều, từ các vấn đề xã hội, kinh tế, chính trị đến văn hóa, giáo dục..., giúp cung cấp thông tin có giá trị, kịp thời cho độc giả. Trong giai đoạn hiện nay, khi công nghệ số, truyền thông xã hội phát triển mạnh và trong “mớ” thông tin với nhiều góc nhìn từ các trang mạng, thông tin từ báo chí vẫn sẽ được bạn đọc trông đợi. Bởi khi có những vấn đề, sự kiện gây tranh luận trong xã hội, với sự vào cuộc của báo chí, đã nhanh chóng góp phần định hướng công chúng và tạo ra sự đoàn kết, đồng thuận. Báo chí thể hiện vai trò xung kích, dẫn dắt; dòng thông tin tích cực của báo chí vẫn là chủ lưu với thông tin chất lượng, chính xác, kịp thời, khách quan, là bộ lọc tin cậy về mọi vấn đề xã hội, dư luận quan tâm...

Các chuyên gia đã nhận định, báo chí bảo đảm thông tin được truyền tải là đáng tin cậy và không gây hiểu lầm hoặc lệch lạc, đây chính là điều khác biệt chính giữa báo chí với mạng xã hội. Cùng với đó, dù ở thời điểm nào, báo chí vẫn là lực lượng tiên phong, luôn ở tuyến đầu của đời sống xã hội; bắt kịp được đời sống đang đổi thay mạnh mẽ. Với những bước đổi mới trong tư duy, báo chí đã và đang đứng vững, khẳng định vai trò trung tâm trong hoạt động thông tin, truyền thông; dẫn dắt, định hướng dòng thông tin chủ lực, quan trọng trên mặt trận thông tin, truyền thông, nhất là trên không gian mạng, từ đó tạo ra năng lượng mới, cảm hứng kiến tạo mới trong xã hội.

Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, báo chí vẫn đang tiếp tục thể hiện tốt hơn trách nhiệm đối với xã hội. Mỗi nhà báo bằng nhiệt huyết với nghề đang tiếp tục tạo ra những sản phẩm báo chí chất lượng, tham gia vào hoạt động xã hội bằng cái tâm và cái tầm của mình. Báo chí góp phần làm cho xã hội tốt đẹp hơn, cũng đang làm đẹp cho chính mình trước xã hội.

Báo chí tác nghiệp tại sự kiện. Ảnh: Phạm Hùng

Đạo đức nghề nghiệp - điểm then chốt

Đạo đức nghề nghiệp là yếu tố quan trọng của người làm báo, cũng là lằn ranh để mỗi nhà báo hoàn thành sứ mệnh của người đưa tin có trách nhiệm. Để từ đó, mỗi nhà báo tiếp tục giữ bút sắc, lòng trong, công tâm, khách quan trong tác nghiệp; đề cao trách nhiệm xã hội, đạo đức, văn hóa người làm báo.

Các nhà báo có thâm niên trong nghề nhận định, nghề báo ở bất cứ thời kỳ nào chưa bao giờ dễ. Đây là một trong những lao động đặc biệt, đòi hỏi nhà báo phải luôn nỗ lực để đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của công chúng. Trong các tác phẩm báo chí, tính chiến đấu và tính nhân văn phải luôn song hành, đan hòa. Một trái tim nóng và cái đầu lạnh là điều cần ở người làm báo. Ngày nay, nhà báo chân chính không chỉ dám hy sinh về quyền lợi mà còn phải đánh đổi về sức khỏe, sinh mệnh chính trị để có được một thông tin giá trị vì lợi ích của Nhân dân. Người cầm bút thiếu dũng khí với cái tâm trong sáng, trách nhiệm cao, không bao giờ có những bài báo hay, có tính phản biện bảo vệ lẽ phải, công lý. Nhà báo phải chịu trách nhiệm về những bài viết, đó vừa là trách nhiệm báo chí, vừa là trách nhiệm công dân.

GS.TS Mạch Quang Thắng - nguyên giảng viên cao cấp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận định, Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ xây dựng nền báo chí cách mạng, chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại; tăng cường định hướng, quản lý các cơ quan báo chí, tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý báo chí, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên có bản lĩnh chính trị, có phẩm chất đạo đức trong sáng, tinh thông nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyền. Để thực hiện nhiệm vụ này, đòi hỏi những người làm báo luôn trau dồi đạo đức nghề nghiệp, bản lĩnh chính trị, nghiệp vụ chuyên môn. Tác nghiệp, đưa tin phải trong sáng. Một bài báo mà sai lầm thì tác động đến cả chục triệu người. Vì thế, nhà báo phải luôn rèn luyện đạo đức trong sáng, là một chiến sĩ dũng cảm…

“Thực tế, sự xuất hiện của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông mới đã khiến thị phần của nhiều cơ quan báo chí suy giảm. Một bộ phận báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích, thờ ơ với nhóm công chúng đối tượng của mình, chỉ tìm cách câu view; nhiều tờ báo có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa, hoặc có những người làm báo dùng nghề để vụ lợi. Những hành vi vi phạm đạo đức báo chí, đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật đã dẫn đến phải xử lý ở các cấp khác nhau. Khi nhà báo tác nghiệp với những hành vi không chuẩn mực, gắn với việc theo đuổi những lợi ích cá nhân, vụ lợi là hành vi phản văn hóa, để lại hình ảnh xấu. Cách làm nghề như vậy không chỉ làm tổn hại danh dự của người làm báo chân chính mà còn làm suy giảm uy tín và vai trò của báo chí” - GS.TS Mạch Quang Thắng bày tỏ quan điểm.

Trong sự vận động và phát triển không ngừng của báo chí, hội tụ truyền thông và đa phương tiện cũng đang đặt ra một dấu mốc quan trọng, cùng với thách thức, chuyển đổi số đang mở ra những cơ hội bứt phá cho báo chí. Trước sự phát triển không ngừng của dòng chảy thông tin, các cơ quan báo chí cũng không thể bằng lòng với những gì đã có, đã và đang tiếp tục đổi mới để thích ứng. Nhưng dù công nghệ phát triển đang tạo điều kiện thuận lợi cho nhà báo, vẫn có những giá trị bất biến đối với báo chí, không thể thay thế được, đó là trái tim, khối óc, ý chí và bản lĩnh của người làm báo.

	Báo chí cách mạng Việt Nam: Ngọn cờ tư tưởng, động lực to lớn góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới
	Chủ tịch nước: Báo chí phải luôn là người đồng hành tỉnh táo và tin cậy
	Để báo chí thu hút độc giả Gen Z