Chuyển đổi sang xe điện có thể giúp Việt Nam tiết kiệm 498 tỷ USD

Chuyển đổi sang xe điện dự kiến sẽ tạo thêm đến 6,5 triệu việc làm mới trong toàn bộ chuỗi giá trị xe điện, tính cộng dồn đến năm 2050. Ảnh: Vinfast.

Năng lượng là nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất

Theo báo cáo "Hành trình Bứt phá: Chuyển đổi sang Xe điện tại Việt Nam" do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố mới đây, Việt Nam đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng nhằm khử các-bon trong nền kinh tế vào năm 2050.

Sau cam kết về phát thải ròng bằng không của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tại hội nghị về Biến đổi Khí hậu của Liên hiệp Quốc tại Glasgow vào tháng 11/2021 (COP26), các kế hoạch về khử các-bon trong lĩnh vực giao thông vận tải đã được triển khai xây dựng và ban hành.

Báo cáo của WB chỉ rõ, năng lượng là nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất, trong đó, lĩnh vực giao thông vận tải của Việt Nam xả ra khoảng 32,9 triệu tấn khí thải CO2 trong năm 2021, tương đương 7,2% lượng khí thải nhà kính của toàn bộ nền kinh tế, trong đó phần lớn là do giao thông đường bộ.

Theo tính toán của WB, với cơ cấu nguồn điện lưới vẫn không thay đổi so với mức năm 2022, riêng chuyển đổi sang xe điện có thể đem lại lượng giảm phát thải ròng ở mức 2,2 triệu tấn CO2 vào năm 2050 con số trên sẽ tăng lên 5,3 triệu tấn nếu hoàn thành xanh hóa lưới điện theo Quy hoạch điện VIII

Riêng trong phân khúc xe hai bánh, mức độ thâm nhập của xe điện như hiện nay đã bớt được khoảng 390 triệu lít xăng trong năm 2022. Đến năm 2050, nếu tính tương đương số thùng dầu thô, dự kiến con số bớt được cộng dồn sẽ lên đến 4.502 thùng theo kịch bản SPS (Sustainable Policy Scenario), hoặc 6.224 thùng theo các kịch bản ADS(Accelerated Decarbonization Scenario). Với giá dầu quốc tế 80 USD/thùng, điều này tương đương 360 tỷ USD (SPS) hoặc 498 tỷ USD (ADS) không phải nhập khẩu để mua xăng dầu.

Mặc dù sở hữu xe hơi vẫn là điều xa xỉ đối với hầu hết người dân Việt Nam hiện nay, nhưng sự phát triển của tầng lớp trung lưu đã và đang làm tăng doanh số xe hơi với tốc độ tăng trưởng kép bình quân lên đến 15% trong giai đoạn 2010–2022, thuộc dạng cao nhất trong khu vực. Việt Nam đang ở vị thế vững chắc để hưởng lợi trong giai đoạn bắt đầu chuyển sang sử dụng nhiều xe hơi và bước nhảy vọt về chuyển đổi từ xe hơi truyền thống sang xe điện (EV).

Quá trình chuyển đổi sang sử dụng xe điện ở Việt Nam đòi hỏi phân khúc xe hai bánh cũng phải chuyển sang xe điện hai bánh trong điều kiện xe hai bánh vẫn là lựa chọn chính về phương tiện đi lại đến năm 2035.

Trong năm 2022, số lượng đăng ký xe hai bánh ở Việt Nam đạt 72,16 triệu xe (tương đương 94% tổng số phương tiện đăng ký). Con số này cho thấy tỷ lệ sử dụng phương tiện cơ giới ở mức 518 xe hai bánh trên 1.000 dân - khác biệt hoàn toàn với tỷ lệ sử dụng xe hơi ở mức 22 xe trên 1.000 dân.

Báo cáo của WB cũng cho thấy, sự phát triển của thị trường xe điện dự kiến sẽ góp phần vào sự phát triển của toàn bộ chuỗi giá trị xe điện, bao gồm sản xuất xe, pin điện và hạ tầng sạc. Nhu cầu trong các lĩnh vực bảo trì và tái chế xe điện cũng sẽ tăng lên, mở ra thị trường cho lao động lành nghề. Chuyển đổi sang xe điện dự kiến sẽ tạo thêm đến 6,5 triệu việc làm mới trong toàn bộ chuỗi giá trị xe điện, tính cộng dồn đến năm 2050, trong đó có 61% ở lĩnh vực hạ tầng sạc xe điện.

Khuyến khích chuyển đổi tất cả các loại xe sang xe điện

Để giảm lượng phát thải khí nhà kính, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg vào tháng 7/2022, về chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông đường bộ đề ra các chỉ tiêu về chuyển đổi sang sử dụng phương tiện giao thông chạy bằng điện.

Cụ thể, đến năm 2030, có khoảng 50% phương tiện giao thông đô thị và 100% xe buýt, taxi nội đô sẽ sử dụng năng lượng điện. Xa hơn, đến năm 2050, toàn bộ phương tiện giao thông đường bộ dự kiến sẽ chuyển sang sử dụng năng lượng xanh.

Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang xe điện. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công của quá trình chuyển đổi này, WB đã đưa ra các khuyến nghị như: Thiết lập cơ quan quản lý Nhà nước liên bộ nhằm chỉ đạo về giao thông vận tải điện trong toàn bộ hệ sinh thái xe điện trong suốt giai đoạn chuyển đổi.

Đồng thời, khuyến khích chuyển đổi tất cả các loại xe sang xe điện thông qua xử lý những quan ngại và bất cập, tạo cơ chế khuyến khích trong tương lai, bao gồm thông qua phát triển hạ tầng sạc.

Chuẩn bị để ngành điện ứng phó với tác động của nhu cầu sạc xe điện trong thời gian tới qua tích hợp tác động dự báo về nhu cầu sạc xe điện lên hệ thống điện vào nội dung cập nhật cho quy hoạch phát triển điện lực thời gian tới; nâng đầu tư cho công suất lưới truyền tải và phân phối điện; khuyến khích sạc thông minh qua ban hành giá điện khác biệt, khuyến khích lắp đặt các trụ sạc thông minh để sạc ngoài giờ cao điểm và khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái sau đồng hồ đo điện, ở các trạm sạc công cộng.

Bên cạnh đó, thúc đẩy chuyển đổi phương thức trong nhu cầu giao thông, chuyển từ sử dụng xe cá nhân sang sử dụng phương tiện vận tải hành khách công cộng và chuyển từ sử dụng xe khách thương mại liên tỉnh sang sử dụng đường sắt; và chuyển từ sử dụng xe tải sang sử dụng giao thông đường sắt và đường thủy đối với vận tải hàng hóa liên tỉnh.

	Áp dụng lệ phí trước bạ 0% với xe điện nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh
	Lý do xe điện hao pin dù không di chuyển
	WB: trong 2 năm tới kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ