Cựu Tổng Giám đốc Tổng Công ty Chè Việt Nam hầu tòa

Các bị cáo tại toà. Ảnh: Bảo Lâm

Các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Nguyễn Thiện Toàn, cựu Tổng Giám đốc Tổng Công ty Chè Việt Nam; Đặng Ngọc Cầm; Nguyễn Quốc Khánh; Trần Thị Hoa - cựu thành viên HĐTV Tổng Công ty Chè Việt Nam - Công ty TNHH; Vũ Ngọc Tự, cựu Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Chè Việt Nam; Bành Thương Trí, cựu Giám đốc Chi nhánh Tổng Công ty Chè - TNHH MTV tại TP Hồ Chí Minh, Công ty Chè Sài Gòn; Đặng Văn Tới, cựu Kế toán trưởng Tổng Công ty Chè - Công ty TNHH MTV; Trần Hồng Điệp, cựu Kiểm soát viên chuyên trách, Tổng Công ty Chè – TNHH.

Theo cáo trạng, trước 2015, Tổng Công ty Chè Việt Nam là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đây là doanh nghiệp có các vườn chè năng suất, nhiều công nhân tay nghề cao, quy mô hoạt động về chè lớn nhất nước.

Viện kiểm sát xác định, khi doanh nghiệp được Nhà nước giao quản lý, sử dụng 11 cơ sở nhà đất tại TPHCM, Hà Nội, Hải Phòng, Hòa Bình và Sơn La... Quá trình quản lý, sử dụng các khu đất trên, các cựu lãnh đạo đơn vị đã có hành vi trái pháp luật, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 38 tỷ đồng.

Cụ thể, đối 446 m2 đất vàng tại 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, TPHCM, Viện kiểm sát xác định, năm 2006, khu đất được thành phố giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng cho Công ty Chè Sài Gòn (thành viên của Vinatea) với hình thức thuê đất, sử dụng đến hết 2020.

Sở TN&MT TP Hồ Chí Minh (cũ) ký hợp đồng thuê đất và cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất cho Công ty Chè Sài Gòn. Theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền thì sau cổ phần hóa, khu đất 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa vẫn là đất thuê trả tiền hàng năm, không tính vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa; giao cho doanh nghiệp tiếp tục được thuê đất và đứng tên trên Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất.

Khi đang thực hiện cổ phần hóa, các bị cáo Toàn, Khánh và Cầm ký nghị quyết HĐQT thống nhất chuyển quyền sử dụng đất trong tương lai từ Công ty Chè Sài Gòn cho Công ty GB-TEA. Trong đó, bị cáo Toàn ký giấy ủy quyền cho Bành Thương Trí, Giám đốc Công ty Chè Sài Gòn, Trưởng Tiểu ban cổ phần hóa Công ty Chè Sài Gòn, ký hợp đồng vay 27,9 tỷ đồng của Công ty GB-TEA để nộp tiền thuê đất 50 năm trả tiền một lần. Cùng với đó, cam kết chuyển quyền sử dụng đất thuê cho Công ty GB-TEA.

Ngày 8/12/2015, Toàn, Cầm và Khánh, ký ban hành các nghị quyết HĐQT góp vốn bằng quyền sử dụng đất tại 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, cấn trừ số tiền 27,9 tỷ đồng đã vay của Công ty GB-TEA nêu trên. Đồng thời, bị cáo Toàn ký các hợp đồng, văn bản cho phép Công ty GB-TEA đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... Sai phạm trên của của các bị cáo gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền hơn 16 tỷ đồng.

Về 1.500 m2 đất vàng tại Trần Khát Chân, Hà Nội, được giao cho Tổng Công ty Chè Việt Nam thuê 30 năm từ 1995, giá thuê 238.500 USD; được sử dụng tiền thuê đất trong 30 năm để góp vốn với Công ty Mulpa Haute Counture SDN.BHD của Malaysia để thành lập và kinh doanh khách sạn Hotel Indochine Hà Nội, ghi nhận nợ và hoàn trả tiền thuê đất theo quy định của Bộ Tài chính.

Tháng 7/1997, Hà Nội cấp sổ đỏ cho Công ty Liên doanh để xây dựng khách sạn và trung tâm đấu giá chè, thời hạn sử dụng 30 năm, đến 2025.

Do khó khăn trong thực hiện dự án, Tổng Công ty Chè Việt Nam được Bộ chủ quản đồng ý cho chuyển nhượng quyền đầu tư. Tổng Công ty Chè Việt Nam đã bán, quản lý, sử dụng tiền bán quyền đầu tư trong liên doanh theo quy định. Theo thẩm định, giá trị quyền đầu tư của Tổng Công ty Chè Việt Nam là hơn 8,5 tỷ đồng.

Tháng 11/2010, Vũ Ngọc Tự khi đó là Chủ tịch cùng bà Trần Thị Hoa (thành viên) và ông Toàn, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Chè Việt Nam phê duyệt giá chào chuyển nhượng quyền được đầu tư dự án, tối thiểu 8,5 tỷ đồng.

Tổng Công ty Chè Việt Nam đã góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuê 30 năm, diện tích 1.500m2 có giá thuê 238.500 USD vào liên doanh. Trong khi Công ty Mulpa Haute Counture SDN.BHD chưa góp 70% vốn theo hợp đồng đã ký.

Bị cáo Đặng Văn Tới khi đó là kế toán trưởng Tổng Công ty Chè Việt Nam, bị cáo buộc đã không hạch toán 238.500 USD này vào sổ sách; đồng thời hạch toán trái quy định 10 tỷ đồng tiền chuyển nhượng vào sổ sách kế toán của. Hội đồng định giá xác định giá trị khu đất tháng 9/2011 là 31,5 tỷ đồng. Do đó, sai phạm của các bị cáo gây thiệt hại 21,5 tỷ đồng cho Nhà nước.

Tại khu đất 11.635 m2 địa chỉ đường Đoàn Xá, Hải Phòng, các cơ quan tố tụng cho rằng, năm 2006 được cấp sổ đỏ, giao cho Công ty Chè Hải Phòng (thuộc Tổng Công ty Chè Việt Nam). Trong đó, 10.765 m2 có thời hạn thuê 30 năm; 870 m2 được sử dụng lâu dài, dùng xây kho, xưởng.

Tháng 4/2009, Tổng Công ty Chè Việt Nam xin cơ cấu lại vốn, sử dụng một số tài sản, đất đai để góp vốn thành lập công ty cổ phần. Quá trình thực hiện, các bị cáo cũng gây thiệt hại cho Nhà nước 711 triệu đồng.

Với các khu "đất vàng" còn lại: khu đất tại 126 Lạch Tray, Hải Phòng, kết quả định giá của Hội đồng định giá Sở Tài chính TP Hải Phòng xác định có thiệt hại 83 triệu đồng, không đủ yếu tố định lượng để xem xét trách nhiệm hình sự với các cá nhân có liên quan. Do đó, cơ quan điều tra kiến nghị thu hồi số tiền này cho Nhà nước.

5 khu đất, gồm: Kho Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội; khu đất tại Lương Sơn, Hòa Bình; các khu đất tại bản Bó Nhàng, bản Chiềng Đi và vườn ươm Chiềng Đi, xã Vân Hồ, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, đã bị HĐQT, Ban Tổng Giám đốc Vinatea mang đi góp vốn, thoái vốn không qua đấu giá. Cơ quan điều tra đã yêu cầu định giá tài sản nhưng Hội đồng định giá Sở Tài chính TP Hà Nội, tỉnh Hòa Bình và tỉnh Sơn La từ chối định giá các khu đất trên nên không đủ cơ sở xác định hậu quả thiệt hại. Do đó, cơ quan điều tra kiến nghị thu hồi cho Nhà nước.

2 khu đất ở số 59 An Bình, phường 6, quận 5, TP Hồ Chí Minh và 12 gian tầng 1 nhà số 67 Ngô Thì Nhậm, Hà Nội đang tranh chấp về dân sự. Tòa án đang thụ lý nên tiếp tục để các bên liên quan giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự.

Phiên toà diễn ra trong nhiều ngày.

Khởi tố thêm 2 bị can trong vụ án xảy ra tại Tổng Công ty Chè Việt Nam