Gần 500.000 người Afghanistan bị buộc rời khỏi Iran

Người Afghanistan đối mặt với khủng hoảng di cư.

Cuối tháng 5, chính quyền Iran ra tối hậu thư những người Afghanistan không có giấy tờ hợp pháp phải rời khỏi Iran trước ngày 6/7. Động thái này có thể ảnh hưởng tới khoảng 4 triệu trong số gần 6 triệu người Afghanistan đang sinh sống tại nước này, theo ước tính của Tehran.

Từ giữa tháng 6, lượng người vượt biên qua thị trấn Islam Qala, tỉnh Herat (miền Tây Afghanistan), đã tăng vọt, có ngày lên tới 40.000 người. Chỉ trong vòng hơn 30 ngày (1/6 – 5/7/2025), đã có tới 449.218 người Afghanistan trở về từ Iran, nâng tổng số người rời khỏi Iran từ đầu năm đến nay lên hơn 906.000 người.

Nhiều người di cư cho biết họ bị ép buộc rời khỏi Iran, bị gây áp lực, bắt giữ và trục xuất, trong tình trạng kiệt sức, đói khát và thường xuyên bị đánh đập. Cuộc di cư ồ ạt khiến hệ thống tiếp nhận tại Afghanistan quá tải, đẩy các tổ chức nhân đạo vào tình trạng khẩn cấp.

Liên Hợp quốc và UNHCR cảnh báo, nếu không có sự can thiệp kịp thời, dòng người hồi hương tự phát này có thể gây bất ổn lớn, không chỉ cho Afghanistan mà còn lan rộng tới khu vực và cả châu Âu khi làn sóng di cư tiếp tục gia tăng.

"Việc ép buộc người Afghanistan hồi hương trong hoàn cảnh hiện tại là cực kỳ nguy hiểm. Họ không chỉ đối mặt với khủng hoảng kinh tế mà còn với những rủi ro nhân đạo và chính trị", UNHCR nhấn mạnh trong thông cáo ngày 4/7.

Cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel hồi tháng 6 khiến bầu không khí tại Iran trở nên căng thẳng. Chính quyền Iran thậm chí nghi ngờ người Afghanistan làm gián điệp cho Israel, làm dấy lên làn sóng kỳ thị, dẫn đến hàng loạt vụ trục xuất.

Khi hạn chót 6/7 gần kề, tốc độ hồi hương tăng nhanh, có ngày lên tới 50.000 người, buộc các tổ chức quốc tế và chính quyền Taliban phải lên tiếng kêu gọi viện trợ khẩn cấp, cũng như yêu cầu các quốc gia không thực hiện hồi hương cưỡng bức trong giai đoạn này.

Liên hợp quốc chính thức thiết lập quan hệ với Afghanistan dưới thời Taliban Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã cuộc họp về việc thiết lập quan hệ chính thức với Afghanistan dưới thời Taliban.

Mỹ và lực lượng Taliban hoàn tất trao đổi tù nhân Mỹ và lực lượng Taliban tại Afghanistan đã hoàn tất một cuộc trao đổi tù nhân trong ngày 19/9 vừa qua.