Nhật Bản ghi nhận tỷ lệ sinh thấp kỷ lục, báo động khủng hoảng dân số

Tỷ lệ sinh tại Nhật Bản tiếp tục ghi nhận ở mức thấp kỷ lục.

Theo thống kê mới nhất từ Bộ Y tế Nhật Bản, chỉ có 686.061 trẻ sơ sinh chào đời trong năm 2024, giảm 5,7% so với năm 2023. Đây là năm thứ 16 liên tiếp quốc gia này ghi nhận mức sinh giảm. Tỷ lệ sinh trung bình, chỉ còn 1,15 trẻ/phụ nữ, đang rơi tự do, thấp hơn đáng kể so với ngưỡng 2,1 cần thiết để duy trì quy mô dân số ổn định.

Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng ghi nhận khoảng 1,6 triệu ca tử vong trong năm 2024, tăng gần 2% so với năm trước. Tình trạng này khiến dân số nước này tiếp tục suy giảm nhanh chóng và được dự báo sẽ giảm từ 124 triệu người hiện nay xuống còn 87 triệu người vào năm 2070, với hơn 40% dân số trên 65 tuổi.

Khủng hoảng dân số đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia Nhật Bản, đặc biệt khi Tokyo đang tăng chi tiêu quốc phòng trước những bất ổn khu vực.

Trước tình trạng đáng báo động này, Thủ tướng Shigeru Ishiba đã gọi đây là một “tình trạng khẩn cấp âm thầm”. Chính phủ Nhật Bản đã công bố một loạt giải pháp nhằm cải thiện tỷ lệ sinh, bao gồm mở rộng trợ cấp trẻ em, miễn học phí bậc trung học và đảm bảo các cặp vợ chồng được hưởng 100% thu nhập nếu cùng nghỉ chăm con. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng các chính sách hiện nay chủ yếu tập trung vào nhóm đã kết hôn, trong khi ngày càng nhiều người trẻ trì hoãn hoặc từ chối kết hôn.

Theo khảo sát năm 2023 của Quỹ Nippon, chỉ 16,5% thanh niên Nhật Bản từ 17 - 19 tuổi tin rằng mình sẽ kết hôn trong tương lai, dù phần lớn vẫn mong muốn điều đó. Triển vọng việc làm bất ổn, chi phí sinh hoạt cao và áp lực xã hội khắt khe, đặc biệt với phụ nữ làm mẹ, đang khiến giới trẻ ngại lập gia đình. Ngoài ra, quy định pháp lý yêu cầu các cặp vợ chồng phải dùng chung họ cũng bị cho là rào cản lớn, nhất là với phụ nữ.

Trong năm 2024, số cặp kết hôn tại Nhật Bản tăng nhẹ lên 485.063 nhưng xu hướng giảm dài hạn kể từ thập niên 1970 đến nay vẫn không đổi. Nếu không có những chính sách đột phá và toàn diện hơn, các chuyên gia cảnh báo Nhật Bản sẽ đối mặt với khủng hoảng dân số trầm trọng, đe dọa trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế và khả năng duy trì lực lượng lao động trong những thập kỷ tới.

	Nhật Bản nâng mức trợ cấp cho trẻ em để đối phó với thách thức về dân số
	Dân số Nhật Bản giảm kỷ lục: hồi chuông cảnh báo từ cuộc khủng hoảng già hóa