Hai gia đình nhập viện vì ngộ độc: cá biển đặc sản có thể là “bẫy độc tố”

Cá hồng biển. Ảnh: internet

Ăn hải sản, tám người nhập viện

Ngày 24/7/2025, một gia đình 14 người đi du lịch tại biển Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã tổ chức ăn tối với các món hải sản gồm cá chình, tôm và hàu. Vài giờ sau bữa ăn, nhiều thành viên trong đoàn bắt đầu xuất hiện triệu chứng tê bì lưỡi, đau nhức cơ, mỏi khớp, một số bị tiêu chảy và cảm giác nóng rát ở họng, tức ngực.

Đến tối 25/7, bốn người trong nhóm gồm một phụ nữ 55 tuổi, một nam giới 51 tuổi, một nam 24 tuổi và một bé trai 13 tuổi đã được đưa đến Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu. Tại thời điểm nhập viện, cả bốn đều tỉnh táo, có chung biểu hiện tê lưỡi, đau nhức toàn thân và được chẩn đoán ngộ độc Ciguatera. Sau một ngày điều trị, các bệnh nhân hồi phục tốt, không có di chứng thần kinh, đã được xuất viện và hướng dẫn theo dõi sức khỏe tại nhà.

Trưa 26/7, gia đình anh V.A.T tại Hải Phòng (gồm vợ chồng anh T và hai con 16 và 19 tuổi) ăn cá hồng chế biến sẵn. Khoảng 1,5 đến 4 giờ sau bữa ăn, cả bốn người xuất hiện triệu chứng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút và đau cơ. Đặc biệt, người vợ và con gái còn có biểu hiện rối loạn cảm giác, trong đó người vợ bị hoa mắt, xây xẩm, tay bỏng rát khi tiếp xúc với nước lạnh, toàn thân yếu không đi lại được, huyết áp không đo được.

Khi được đưa đến Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ phát hiện cả bốn đều có nhịp tim chậm. Riêng chị H có dấu hiệu rối loạn nhịp tim, thiếu oxy não. Tất cả đều được chẩn đoán ngộ độc Ciguatera và hiện đang hồi phục tốt.

Ngộ độc Ciguatera – hiểm họa từ cá biển sống ở rạn san hô

Theo các bác sĩ, ngộ độc Ciguatera là một trong những loại ngộ độc cá biển thường gặp nhất, nhưng thường bị bỏ sót trong chẩn đoán. Nguyên nhân là do người ăn phải cá biển có chứa độc tố thần kinh ciguatoxin, tích lũy trong cơ thể cá qua chuỗi thức ăn.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, độc tố ciguatoxin bắt nguồn từ vi tảo Gambierdiscus toxicus. Loại tảo này được cá nhỏ ăn, sau đó cá lớn ăn cá nhỏ và tích lũy dần độc tố. Những loài cá sống ở rạn san hô như cá nhồng, cá hồng, cá chình, cá mú, cá mó, cá vược, cá cam, cá mập… có nguy cơ chứa độc tố rất cao.

Điều đáng lo ngại là độc tố ciguatoxin không màu, không mùi, không vị, không bị phá huỷ bởi nhiệt độ cao, đông lạnh hay muối chua. “Một con cá chứa độc tố trông vẫn hoàn toàn bình thường như cá lành” - bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nói.

Các triệu chứng thường xuất hiện sau ăn từ vài giờ đến một ngày, gồm các triệu chứng tiêu hóa như: buồn nôn, nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy.

Các triệu chứng thần kinh như: tê bì miệng, môi, lưỡi; ngứa ran tay chân; rối loạn cảm giác nóng - lạnh (tiếp xúc nước lạnh thấy đau buốt, bỏng rát như điện giật).

Triệu chứng tim mạch (trường hợp nặng) như nhịp tim chậm, tụt huyết áp, nguy cơ tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí cả năm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Hiện không có thuốc giải độc đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu là xử lý triệu chứng, hỗ trợ hô hấp, điều hòa nhịp tim, giảm đau...

Cách phòng tránh ngộ độc Ciguatera

Các bác sĩ khuyến cáo, không nên ăn nhiều cá sống ở rạn san hô, đặc biệt là cá nhồng, cá hồng, cá chình, cá mú, cá mó, cá cam, cá tầm, cá mập, cá vược…

Tránh ăn nội tạng cá, vì đây là nơi tích lũy nhiều độc tố nhất.

Ưu tiên ăn cá nuôi thay vì cá đánh bắt tự nhiên, vì cá nuôi không ăn vi tảo chứa độc tố.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên chia sẻ thêm, nếu muốn ăn các loại cá đặc sản như cá mú, cá chình mà an toàn hơn, nên chọn loại cá được nuôi. Tuy hương vị có thể kém hơn cá tự nhiên, nhưng đổi lại là sự an tâm.

Lưu ý, khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc thực phẩm, đặc biệt sau khi ăn cá biển, cần đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.

	Bất cẩn khi ăn quất hồng bì, người phụ nữ nhập viện vì viêm phổi
	Người phụ nữ nguy kịch vì viêm mô bào sau khi bắt ngao, làm ruộng