Tôn vinh văn hóa sen và Truyện Kiều tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

22:16 | 09/06/2025

Chiều 9/6, Trung tâm hoạt động Văn hóa – Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám phối hợp với Quỹ Hỗ trợ Bảo tồn Di sản Văn hóa Việt Nam và Công ty Senhouse Việt Nam tổ chức khai mạc trưng bày chuyên đề “Không gian văn hóa sen và Kiều” tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội.

Tôn vinh văn hóa sen và Truyện Kiều tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Trưng bày chuyên đề “Không gian văn hóa sen và Kiều” nhằm tôn vinh giá trị nhân văn trong tư tưởng của đại thi hào Nguyễn Du và bản sắc văn hóa Việt qua hình tượng hoa sen – biểu tượng của sự thanh khiết, thuần túy và trí tuệ trong đời sống tinh thần người Việt. Sự kiện giới thiệu đến công chúng nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống như thư pháp, thủ công mỹ nghệ, thời trang... kết hợp hài hòa giữa di sản văn hóa và sáng tạo đương đại.

Phát biểu tại sự kiện, Giám đốc Trung tâm hoạt động Văn hóa – Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu đánh giá trưng bày là một hoạt động văn hóa có giá trị, góp phần làm nổi bật sự giao thoa giữa truyền thống và sáng tạo trong di sản văn hóa Việt Nam. Chủ tịch Công ty Senhouse Việt Nam Nguyễn Thị Thanh Tâm bày tỏ mong muốn tiếp tục phát triển “Không gian văn hóa sen và Kiều” thành chuỗi hoạt động văn hóa bao gồm các workshop thư pháp, hội họa và tour du lịch di sản gắn với Truyện Kiều trong thời gian tới.

Không gian trưng bày giới thiệu 32 tác phẩm thư pháp trích các vần thơ trong “Truyện Kiều” – nhiều câu thơ trực tiếp hoặc gợi liên tưởng đến hình ảnh hoa sen.

Đáng chú ý, tại không gian trung tâm là bức chân dung Nguyễn Du được chế tác từ lá sen khô, đặt trong bối cảnh mô phỏng thư phòng của một bậc nho gia khiêm nhường, thanh cao.

Tại lễ khai mạc, nhà thiết kế Lan Hương giới thiệu bộ sưu tập áo dài “Sắc sen Hà Thành” được lấy cảm hứng từ hành trình cuộc đời nàng Kiều qua bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Mỗi mẫu thiết kế là sự kết hợp tinh tế giữa hình tượng hoa sen, thơ Kiều và chất liệu tơ lụa Việt Nam truyền thống, mang đến trải nghiệm thị giác vừa nền nã vừa giàu tính biểu cảm.

Nhà thiết kế Lan Hương cho biết bộ sưu tập là câu chuyện về cuộc đời nàng Kiều trong tác phẩm của đại thi hào Nguyễn Du, ở đó có sự kết hợp của sen và những áng thơ đã đi sâu vào tâm thức người Việt. Hình ảnh trên các bộ áo dài là hình tượng của nàng Kiều khi còn xuân sắc, thả hồn bên những đóa sen, cùng cây đàn cầm tấu lên những bản nhạc tình yêu.

Trong chiều dài lịch sử, nhiều bậc văn nhân đã mượn hình ảnh hoa sen để thể hiện tâm tư của mình qua các tác phẩm thơ văn. Trong số đó có đại thi hào Nguyễn Du (1766 - 1820), tác giả của “Truyện Kiều” với 3.254 câu thơ lục bát chữ Nôm.

Lối kể chuyện bằng thơ đã được Nguyễn Du vận dụng một cách tài tình khiến nhiều thế hệ người đọc dễ thuộc, dễ nhớ, với vô vàn hình ảnh ẩn dụ cho thấy sức biểu đạt vô cùng to lớn của thể thơ lục bát mang đậm bản sắc Việt Nam. Và hoa sen chính là một trong những hình ảnh ẩn dụ được đại thi hào sử dụng khá thường xuyên trong tác phẩm kinh điển của mình.

Bộ sưu tập có các thiết kế đại diện cho bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông, tương ứng với các giai đoạn trong cuộc đời nàng Kiều: từ khi cùng Thúy Vân du xuân, được gặp Kim Trọng, đến lúc ngồi ôm nguyệt cầm bên hồ sen nhớ lại mối tình đầu, và sau này cùng Từ Hải tri ân, đoàn tụ…

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Công ty Senhouse Việt Nam, đây là bước khởi đầu cho hành trình quảng bá văn hóa Kiều, qua đó tổ chức các tour di sản đưa học sinh và công chúng đến với quê hương Nguyễn Du để hiểu thêm về giá trị của Truyện Kiều. Trong thời gian diễn ra trưng bày, các nhà thư pháp cũng tổ chức workshop hướng dẫn viết thư pháp các câu Kiều, vẽ tranh sen…

Hình ảnh hoa sen cách điệu trên tà áo dài Việt Nam thấm đượm những giá trị văn hoá truyền thống dân tộc.

Người xem và côn chúng chiêm ngưỡng, thưởng lãm “Không gian văn hóa sen và Kiều” tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Trưng bày “Không gian văn hóa sen và Kiều” là hoạt động mở đầu chuỗi sự kiện quảng bá văn hóa truyền thống gắn với tên tuổi Nguyễn Du và Truyện Kiều, góp phần lan tỏa giá trị di sản đến với cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Sự kiện được tổ chức đúng vào mùa sen Hà Nội, mang lại trải nghiệm gắn kết giữa quá khứ và hiện tại trong không gian linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám.