Cứu sống bệnh nhân bị vi khuẩn ăn mòn mô, suýt mất chân sau vết thương nhỏ khi tắm biển

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC

Theo lời kể của người nhà, sau khi tắm biển vào buổi sáng, bệnh nhân bị một sinh vật biển đốt vào đùi phải. Vết thương ban đầu nhỏ, gần như không thấy rõ, không đau, không sưng, khiến bệnh nhân chủ quan. Tuy nhiên, chỉ khoảng 15 giờ sau, đùi phải bắt đầu sưng nề, tấy đỏ và đau dữ dội. Nhận thấy dấu hiệu bất thường, người bệnh được đưa đến cơ sở y tế địa phương và chuyển khẩn cấp đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Khi nhập viện, bệnh nhân ở trong tình trạng rất nghiêm trọng. Vùng đùi phải sưng to, căng tức, xuất hiện nhiều nốt phỏng nước chứa dịch màu nâu đen – biểu hiện điển hình của tổn thương mô sâu và hoại tử. Trên nền cơ địa giảm miễn dịch, có bệnh lý mạn tính như gout và tăng huyết áp, tình trạng nhiễm trùng tiến triển cực nhanh.

Chỉ trong chưa đầy 24 giờ, vi khuẩn đã phá hủy mô dưới da với tốc độ khủng khiếp, dẫn đến viêm mô bào hoại tử tiến triển nhanh, đồng thời xâm nhập vào máu gây sốc nhiễm khuẩn. Bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch với suy hô hấp, tụt huyết áp sâu, suy thận, cơn bão cytokine nghiêm trọng với nồng độ IL-6 vượt ngưỡng. Người bệnh phải thở máy, dùng thuốc vận mạch và lọc máu liên tục kết hợp lọc hấp phụ cytokine, đối mặt với nguy cơ tử vong cao.

Kết quả cấy máu và xét nghiệm dịch vết thương xác định thủ phạm là Vibrio vulnificus, một trong những loại vi khuẩn biển nguy hiểm nhất hiện nay. Khác với những chủng Vibrio gây tiêu chảy thông thường, Vibrio vulnificus nổi tiếng vì khả năng gây hoại tử mô mềm và tử vong nhanh chóng. Tại Mỹ, mỗi năm có khoảng 150–200 ca được ghi nhận, và 1/5 số đó tử vong, thường chỉ trong vòng 24 đến 48 giờ.

Sau khi xác định được nguyên nhân và tiên lượng nguy kịch, các bác sĩ khẳng định bệnh nhân sẽ không thể sống sót nếu chỉ điều trị bằng thuốc, dù là loại tốt nhất. Nếu không phẫu thuật kịp thời, hoại tử sẽ lan nhanh đến vùng bụng và ngực, gây sốc nhiễm khuẩn không thể kiểm soát.

Cuộc hội chẩn khẩn cấp toàn viện được tổ chức ngay lập tức với sự tham gia của các chuyên khoa: Chấn thương chỉnh hình, Phẫu thuật tạo hình, Cơ xương khớp, Hồi sức tích cực, Gây mê hồi sức, Y học nhiệt đới, Vi sinh, Nội tiết và Đái tháo đường cùng Trung tâm Chống độc. Sau nhiều ý kiến phản biện gay gắt, hội đồng quyết định tiến hành phẫu thuật khẩn để cắt lọc mô hoại tử và dẫn lưu dịch – biện pháp sống còn duy nhất.

Kíp phẫu thuật tiến hành rạch rộng, cắt lọc toàn bộ mô và da bị hoại tử, giải phóng áp lực trong các khoang cơ để tránh chèn ép mạch máu và bảo vệ mô lành. Vi khuẩn bị loại bỏ cùng phần mô nhiễm, độc tố được ngăn không lan rộng. Song song, bệnh nhân được điều trị bằng 4 loại kháng sinh mạnh, cả phổ rộng lẫn đặc hiệu, cùng các biện pháp hồi sức tích cực tối đa.

Ngay sau ca mổ, bệnh nhân có dấu hiệu hồi phục nhanh chóng. Tình trạng sốc cải thiện rõ rệt, huyết áp ổn định, các chỉ số xét nghiệm tốt lên. Sau 6 ngày, bệnh nhân được rút ống thở, tự thở được và không còn cần lọc máu hay thuốc vận mạch. Vết thương dừng tiến triển hoại tử, khô dần, không còn chảy dịch. Bệnh nhân đã được chuyển sang Khoa Phẫu thuật tạo hình để tiếp tục chăm sóc vết thương, bảo tồn được chân phải và vượt qua cửa tử.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết Vibrio vulnificus là loại vi khuẩn sinh sống tự nhiên trong nước biển, cửa sông, nước lợ – đặc biệt phát triển mạnh vào mùa Hè. Vi khuẩn này có thể xâm nhập cơ thể qua các vết thương hở hoặc do ăn hải sản sống, chưa nấu chín kỹ. Khi xâm nhập, vi khuẩn gây hoại tử nhanh, nhiễm trùng máu, sốc nhiễm độc và dễ tử vong nếu không được điều trị kịp thời. TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh, đây là loài vi khuẩn biển gây hoại tử mô nặng nhất và có tỷ lệ tử vong cao nhất hiện nay.

Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm loại vi khuẩn này, nhưng nguy cơ cao rơi vào người có bệnh gan, bệnh tan máu bẩm sinh, thừa sắt, suy giảm miễn dịch, người đang dùng thuốc giảm tiết axit dạ dày hoặc có vết thương hở.

Để phòng bệnh, người dân cần chú ý khi ăn hải sản, nên ăn chín uống sôi, đặc biệt là hàu. Tránh để hải sản sống hoặc nước biển tiếp xúc với các thực phẩm đã nấu chín. Cẩn thận khi tắm, tiếp xúc với nước biển, nước lợ, tiếp xúc với hải sản hoặc các sinh vật biển khi trên da có các vết thương hoặc bị thương. Nếu không may bị thương khi đang ở biển, hãy nhanh chóng rửa kỹ vết thương bằng nước sạch, nước muối sinh lý, sau đó sát khuẩn. Nếu thấy sưng, nóng, đỏ, đau lan rộng nhanh hoặc có dấu hiệu bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh, Vibrio vulnificus và các loại vi khuẩn gây hoại tử mô mềm khác đều có thể gây tử vong hoặc tàn phế. Cả người dân và nhân viên y tế cần hết sức cảnh giác với các vết thương dù nhỏ, nhất là khi xuất phát từ môi trường biển.

Tại Trung tâm Chống độc đã từng có một bệnh nhân bị cua biển cắp ở bàn tay, sau đó tử vong do biến chứng nhiễm trùng mô mềm hoại tử.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, chính sự hiểu biết, cảnh giác của cộng đồng cùng với sự tích cực, quyết đoán trong điều trị của bác sĩ là chìa khóa quan trọng giúp cứu sống người bệnh, giảm thiểu tử vong và tàn phế.

	Xuyên đêm vượt bão đưa sản phụ nguy kịch từ đảo vào đất liền an toàn
	Ba bệnh nhân cùng xã nhập viện vì viêm màng não do ký sinh trùng