Giá trị trao truyền trong các lễ hội đầu Xuân!

Tại Lễ hội gò Đống Đa 2025 đã diễn ra hoạt động tái hiện câu chuyện tình đặc biệt trong lịch sử Việt Nam giữa Quang Trung và công chúa Lê Ngọc Hân. Ảnh: Thanh Hải

Bất giác những câu thơ trong bài “Mưa Xuân” của nhà thơ Nguyễn Bính như đưa tôi tìm về cảm giác của những ngày xa xưa:

“Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay

Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy

Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ

Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay".

Đã có những thời điểm hội làng dần mất đi vị thế hoặc bị một bộ phận người dân tẩy chay bởi nhiều hình thức mê tín dị đoan thì hiện nay những giá trị văn hoá đang nhận được sự quan tâm bởi cách thức đổi mới trong khâu tổ chức mang đến nhiều trải nghiệm cho những người tham gia lễ hội như cơ hội để mọi người tìm về cội nguồn văn hoá.

Là địa phương có nhiều di sản và lễ hội nhất cả nước, Hà Nội có sức hấp dẫn, thu hút không chỉ du khách gần xa mà chính với những người đang sinh sống tại Thủ đô bởi nét văn hóa đặc sắc. Và dù là sống tại Hà Nội nhưng mỗi người từ các vùng miền khác nhau vẫn tìm về cội nguồn thông qua hội làng trong chuỗi các hoạt động lễ hội đầu năm. Bởi chính các hội làng nơi phố thị lại là những khoảng khắc mỗi người như được trở về quê hương bản quán của mình thông qua các hoạt động của lễ hội dịp đầu năm.

Mở đầu cho chuỗi các hoạt động lễ hội tiêu biểu của Hà Nội ngay trong tháng Giêng phải kể đến Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (gọi tắt là lễ hội gò Đống Đa) là một trong những lễ hội lớn, truyền thống của Hà Nội. Vào ngày mùng 5 tháng Giêng hàng năm, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Gò Đống Đa, UBND quận Đống Đa, TP Hà Nội tổ chức Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (1789 - 2025) nhằm tôn vinh, tưởng nhớ công lao to lớn của Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng các tướng sĩ quân Tây Sơn đã anh dũng chiến đấu chống giặc ngoại xâm, giữ vững độc lập dân tộc.

Lễ hội gò Đống Đa 2025 với nhiều hoạt động đặc sắc như mái hiện chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa tưởng nhớ công của Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng các tướng sĩ quân Tây Sơn. Ảnh: Pham Hùng

Tiếp đó, mùng 6 tháng Giêng diễn ra Lễ hội chùa Hương tại địa bàn xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, thường kéo dài đến hạ tuần tháng 3. Vào dịp lễ, hàng triệu phật tử cùng du khách 4 phương lại nô nức trẩy hội chùa Hương, trở thành nét văn hóa đặc sắc vào dịp Tết đến xuân về.

Và cũng vào ngày 6 tháng Giêng hàng năm, Nhân dân huyện Sóc Sơn, Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung lại nô nức đi trẩy hội đền Gióng. Đây là một trong những lễ hội độc đáo, đặc sắc của Hà Nội bởi những nghi lễ cổ xưa nhằm tưởng niệm và ca ngợi chiến công của người anh hùng Thánh Gióng, một trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Lễ hội Gióng đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Bên cạnh những nghi lễ tạo nên "hồn cốt" của lễ hội thì các hoạt động trải nghiệm, góp phần lan toả, giới thiệu quảng bá văn hóa, di sản, du lịch, ẩm thực địa phương, những sản phẩm đặc sắc đến đông đảo Nhân dân và du khách... Và thông qua lễ hội những giá trị văn hoá, lịch sử, về văn hoá dân gian, về cội nguồn dân tộc, những vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá… có công lao to lớn trong công cuộc dựng nước và giữ nước không chỉ tồn tại qua sách báo mà trở nên gần gũi, thông qua các lời kể, nghi lễ, phục dựng để người dân tìm về lịch sử văn hoá của dân tộc.

Mặc dù Thủ đô luôn phát triển và tiếp biến văn hóa, những các lễ hội vẫn tồn tại một cách độc lập và bền vững, các hiện tượng văn hóa được bảo lưu, trao truyền qua nhiều thế hệ, đưa con người tìm đến những trải nghiệm thiêng liêng, thôi thúc mỗi người tìm về cội nguồn văn hoá dân tộc, tìm lại những ký ức cảm xúc của những ngày xa xưa vẫn ẩn náu trong từng nỗi nhớ…

Rộn ràng đón Xuân Trong những ngày cận Tết Nguyên đát Ất tỵ, không khí đón Xuân rộn ràng khắp mọi nơi, từ thành phố tới làng quê, đâu ...

Gửi gắm ước nguyện đầu Xuân Những ngày Hà Nội phảng phất mưa Xuân, tiết trời vẫn có những lúc lạnh buốt, khoảng trưa hửng lên chút nắng. Trên nền trời ...