Kỳ 1: Chủ nhà loay hoay, người thuê lo lắng

Một số cơ sở cho thuê trọ tại địa bàn quận Hà Đông tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Ảnh: Đạt Lê

LTS: Sau các vụ cháy nhà trọ, chung cư mini gây hậu quả thương tâm, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 19/CT-TTg yêu cầu sau 30/3/2025, chung cư mini, nhà ở kết hợp kinh doanh, nhà trọ không hoàn thành thực hiện các giải pháp bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) sẽ phải dừng hoạt động. Chuyên trang Pháp luật và Xã hội có loạt bài phản ánh.

“Tiến thoái lưỡng nan”

Khảo sát cho thấy, tại một số quận, huyện như: Hà Đông, Thanh Xuân, Nam Từ Liêm, Hoàng Mai... có không ít chủ nhà trọ rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan” khi tìm cách khắc phục những tồn tại về PCCC. Đáp ứng đủ yêu cầu về PCCC vẫn là bài toán khó đối với các chủ nhà trọ trên địa bàn Hà Nội. Nhiều khu nhà trọ được xây dựng từ lâu, không có không gian để lắp đặt thêm cửa thoát hiểm, hệ thống báo cháy tự động. Thậm chí, một số chủ nhà trọ còn băn khoăn không biết nên sửa chữa, khắc phục thế nào cho đúng quy định, đảm bảo PCCC.

Khu vực Tổ dân phố số 14, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông (gần Bệnh viện K) có rất nhiều nhà trọ "cao tuổi". Bên cạnh một số nhà cao tầng đã lắp đặt thang thoát hiểm là những nhà trọ thấp tầng lụp sụp, ẩm thấp cùng với dây dợ chằng chịt. Bà Ng.H.T - một chủ nhà trọ cho biết, gia đình có ngôi nhà 6 tầng với hơn hơn 20 phòng cho thuê. Lực lượng chức năng của phường Kiến Hưng kiểm tra và tuyên truyền về công tác PCCC, phương tiện bình bọt, hộp chữa cháy đã trang bị đủ; song vẫn còn một số hạng mục như bể nước, họng nước chữa cháy... chưa biết khắc phục thế nào. “Nhiều năm qua, cả gia đình trông chờ thu nhập từ cho thuê nhà. Nếu phải dừng hoạt động, chúng tôi không biết phải xoay sở ra sao. Mong cơ quan chức năng có hướng dẫn cụ thể về PCCC đối với nhà trọ, nhà cho thuê, các thiết bị cần lắp đặt để gia đình khắc phục” - bà Ng.H.T bày tỏ.

Một chủ nhà trọ tại phường Văn Quán, quận Hà Đông cũng vô cùng lo lắng bởi nếu chiếu theo đúng quy chuẩn về PCCC, thì đứng trước nguy cơ đóng cửa. Đầu năm 2025, đoàn kiểm tra đã chỉ ra các vấn đề về PCCC như: xe chữa cháy không tiếp cận được; chưa đảm bảo giải pháp ngăn cháy lan; không đảm bảo số lượng giải pháp thoát nạn; chưa trang bị hệ thống báo cháy, họng nước chữa cháy… Ông Nguyễn Văn Hà, chủ dãy nhà trọ tại phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm cũng không giấu khó khăn khi phải nâng cấp hệ thống PCCC: "Khu nhà trọ của tôi 5 tầng, có 18 phòng. Toà nhà này đưa vào vận hành được hơn 5 năm, công tác đảm bảo an toàn về PCCC chúng tôi luôn trú trọng. Tuy nhiên, đảm bảo quy chuẩn để thẩm duyệt về PCCC là vấn đề khó, chủ yếu là ngăn cháy, nước chữa cháy, nơi để xe (xe máy, xe điện) đang là nỗi lo chung”...

Thêm áp lực về nơi ở

Thời gian qua, nhiều vụ cháy nhà trọ đã xảy ra gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Đặc biệt nghiêm trọng là vụ cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân. Dù các cơ quan chức năng đã vào cuộc mạnh mẽ, nhưng ý thức PCCC của cả chủ nhà và người thuê trọ vẫn chưa cao. Theo thống kê của UBND quận Thanh Xuân, trên địa bàn quận hiện nay có 1.234 cơ sở có nguy cơ xảy ra cháy, nổ. Cơ quan chức năng quận Thanh Xuân đã kiểm tra và chỉ ra: không đảm bảo cho xe chữa cháy tiếp cận; chưa có giải pháp ngăn cháy lan giữa các khu vực có công năng khác nhau; không đảm bảo kích thước lối thoát nạn, chưa trang bị đủ thiết bị PCCC…

Ở phía người thuê trọ, Cao Anh Tuấn (sinh viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân) thuê phòng tại khu vực Hạ Đình, quận Thanh Xuân cho biết: "Phòng trọ em thuê khép kín, chỉ rộng khoảng 18m2, giá thuê 4 triệu đồng/tháng, nên phải ở ghép với 2 người bạn để tiết kiệm chi phí. Ngày nắng nóng, phải mở quạt liên tục, nhưng cũng lo chập cháy điện vì dây điện ở đây cũ. Phòng chật, không có cửa sổ, nếu xảy ra cháy rất khó thoát thân. Dù luôn để ý không để đồ dễ cháy gần ổ điện, nhưng vẫn cảm thấy không yên tâm. Ở ngoài hành lang, chủ trọ có trang bị bình chữa cháy mini, nhưng thực sự em không chắc còn sử dụng được hay không".

Đề cập đến quy định đến 30/3/2025, nhà trọ phải đóng cửa nếu không đảm bảo PCCC, một số sinh viên thuê trọ tỏ ra lo lắng vì chưa biết trọ ở đâu, khi chỉ còn hơn 2 tuần nữa; trong khi người đứng ra cho thuê là người thuê lại cả ngôi nhà để vận hành và cũng chưa có thông báo gì với người thuê. Nguyễn Thu Hường (sinh viên Đại học Quốc Gia Hà Nội) chia sẻ: "Quy định về PCCC chúng em rất ủng hộ. Nhưng nếu khu trọ bị ngừng hoạt động, chúng em không biết sẽ tìm chỗ ở mới với mức giá phù hợp thế nào. Nhiều sinh viên, người lao động sẽ rơi vào tình trạng khó khăn tìm nơi ở mới”…

Tại phường Văn Quán, quận Hà Đông, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH, Công an TP Hà Nội vừa phối hợp với UBND phường và Công an phường tổ chức quán triệt, hướng dẫn công tác khắc phục các tồn tại về PCCC đối với nhà trọ, nhà nhiều căn hộ cho gần 200 chủ nhà trọ. Cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH cũng đối thoại, giải đáp thắc mắc của các chủ hộ về tiêu chuẩn thiết bị PCCC, các quy định PCCC; hướng dẫn 5 giải pháp cấp thiết tăng cường điều kiện thoát nạn, ngăn chặn cháy lan và trang bị phương tiện PCCC theo văn bản số 427 của UBND TP. Lãnh đạo UBND phường Văn Quán cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, phường Văn Quán có tổng số 153 nhà cho thuê trọ thuộc Phụ lục III Nghị định số 50. Qua kiểm tra về PCCC&CNCH cho thấy, đây là nhóm tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ cao, nhất là với nhà cho thuê trọ nằm trong ngõ, ngách nhỏ, xe chữa cháy không tiếp cận được…