Giám sát chặt an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống

Người tiêu dùng chọn mua thực phẩm tại chợ truyền thống bởi sự tiện đường và giá thành rẻ. Ảnh: V.B

Tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh ATTP

Theo số liệu thống kê của Sở Công Thương Hà Nội, hiện nay, TP Hà Nội có 455 chợ. Tại các chợ truyền thống, người dân có thể dễ dàng tìm mua đa dạng mặt hàng, từ thực phẩm tươi sống như thịt, cá, hải sản, rau củ, trái cây đến các loại đồ khô, gia vị và thực phẩm chế biến sẵn.

Tuy nhiên, theo khảo sát, nhiều chợ dân sinh hiện đang đối mặt với tình trạng xuống cấp, không đáp ứng các tiêu chuẩn về ATTP, vệ sinh môi trường... Đó là tình trạng bày bán sản phẩm không khoa học. Như việc, các quán, hàng ăn vặt như bún đậu, xôi, chè... có thể xen lẫn với bất cứ gian hàng bày bán các loại hàng khác như quần áo hay đồ gia dụng. Ngoài ra, tình trạng gia cầm tươi sống được bày bán bên cạnh các gian hàng bán đồ ăn chín, đồ chế biến sẵn vẫn tồn tại, bất chấp các quy định về bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Một nguyên nhân khiến người tiêu dùng chọn mua thực phẩm ở chợ dẫu biết rằng mối nguy mất ATTP luôn rình rập là do thực phẩm được bán ở siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch tuy có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bao bì nhãn mác đầy đủ nhưng giá thành cao. Đây là yếu tố khiến nhiều gia đình, đặc biệt là những hộ có thu nhập thấp không thể tiếp cận.

Bà Trịnh Huyền Nga, trú tại phường Phú La, quận Hà Đông, Hà Nội chia sẻ, mặc dù tầng 1 của tòa nhà nơi bà sinh sống có siêu thị và nhiều cửa hàng tiện ích nhưng bà vẫn có thói quen đi chợ truyền thống. Bà Nga cho biết: “Dù biết rằng mua hàng tại chợ truyền thống tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ATTP nhưng do giá thành thấp hơn trong siêu thị nên tôi lựa chọn mua tại chợ”.

Chị Nguyễn Thị Lan, trú tại phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cho hay, nhiều mặt hàng thực phẩm tại chợ không nhãn mác, thương hiệu nên khi mua, chị Lan chỉ biết tin vào lời giới thiệu nguồn gốc thực phẩm của người bán hàng, không rõ được chất lượng thực sự như thế nào.

Quản chặt an toàn thực phẩm tại các chợ

Thực tế đáng lo ngại hơn là hiện nay nhiều người tiêu dùng vẫn còn chủ quan hoặc không có sự lựa chọn khác, buộc phải chấp nhận rủi ro trong từng bữa ăn. Trong khi đó, công tác kiểm tra, giám sát ATTP tại chợ dân sinh vẫn còn nhiều bất cập. Vấn nạn thực phẩm bẩn không chỉ là câu chuyện an toàn vệ sinh, mà đang dần trở thành một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng.

Theo số liệu từ Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, tại TP Hà Nội, 60% nguồn thực phẩm ở chợ cung cấp cho người dân. Thế nhưng, việc kiểm soát chất lượng rau, thịt bày bán ở các chợ cóc, chợ tạm còn hạn chế.

Trong Đề án quản lý ATTP ở chợ, mỗi chợ truyền thống phải xây dựng được trạm xét nghiệm nhanh chất lượng thực phẩm. Đến nay, hơn 500 chợ trên địa bàn TP Hà Nội mới có 22 trạm xét nghiệm nhanh, tỷ lệ rất thấp nên dẫn đến việc kiểm soát chất lượng thực phẩm còn hạn chế.

Theo Sở Công Thương Hà Nội, đến hết năm 2025, TP Hà Nội dự kiến sẽ hoàn thành xây thêm 2 chợ mới trên địa bàn các quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm, đồng thời hoàn thành cải tạo thêm 10 chợ khác. Song song với việc nâng cấp hạ tầng, TP Hà Nội đã giải tỏa 176/213 tụ điểm kinh doanh tự phát và tiếp tục xử lý 37 tụ điểm còn lại trong thời gian tới.

Một trong những bước tiến quan trọng là Hà Nội đặt ra chỉ tiêu cụ thể trong năm 2025: 100% các chợ được giám sát, lấy mẫu kiểm tra chất lượng, ATTP và cơ bản đáp ứng quy định về ATTP. TP Hà Nội phấn đấu 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ đáp ứng yêu cầu tại Đề án và được cấp biển nhận diện cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn.

Hà Nội cũng thiết lập đường dây nóng và công khai thông tin các cơ sở vi phạm. Nghiên cứu xây dựng, lắp đặt nhà trạm xét nghiệm nhanh thực phẩm tại chợ và tổ chức vận hành. TP thường xuyên tổ chức thanh kiểm tra, hậu kiểm việc chấp hành quy định về ATTP của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ theo phân công, phân cấp và xử lý nghiêm vi phạm theo quy định…

Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan khẳng định, vấn đề vệ sinh ATTP tại các chợ truyền thống hiện nay luôn là vấn đề cấp thiết. Ngoài việc tuyên truyền, hướng dẫn cho các tiểu thương về ATTP thì việc phát triển hệ thống phân phối thực phẩm an toàn, đầu tư cải tạo chợ… vẫn rất cần thiết.